Władysław Karaś

Wojsko i służby mundurowe

Władysław Karaś, znany także pod swoimi pseudonimami „Czarny”, „Dąbrowski”, „Pankracy”, „Karczewski” oraz „Kuryłło”, to postać, która na trwale wpisała się w karty polskiej historii.

Urodził się 31 sierpnia 1893 roku w Kielcach, a jego życie zakończyło się tragicznie 28 maja 1942 roku w Magdalence, nieopodal Warszawy.

Był kapitanem administracji Wojska Polskiego oraz oficerem w polskim wywiadzie wojskowym. Jego zasługi i osiągnięcia w tej dziedzinie były znaczące.

Dodatkowo Karaś zdobył sławę jako brązowy medalista Igrzysk Olimpijskich w Berlinie w 1936 roku, zdobywając pierwszy medal olimpijski w historii strzelectwa sportowego w Polsce.

Życiorys

Władysław Karaś, syn Szymona oraz Anny z domu Domagałło-Dąbrowskiej, posiadał bogaty i pełen wydarzeń życiorys. W latach 1907–1912 uczęszczał do Szkoły Handlowej w Kielcach, a następnie kontynuował naukę w Szkole Realnej we Lwowie od 1914 roku. Maturę zdał dopiero w 1919 roku, ucząc się w Jekateryńskim I Gimnazjum Męskim.

8 sierpnia 1914 roku, z entuzjazmem wstąpił do Legionów, gdzie był żołnierzem I Brygady. Podczas służby dwukrotnie odniósł rany w bitwach pod Łowczówkiem oraz Kostiuchnówką. Przez długi czas jego losy splatały się z niewolą rosyjską, gdzie spędził łącznie 18 miesięcy. Po ucieczce, zajął wysoką pozycję jako oficer do specjalnych zleceń w Komendzie Naczelnej nr 3 POW na Wschodniej Ukrainie w Kijowie. Od 1 czerwca 1918 roku był zaangażowany w działania wywiadowcze dla polskiego państwa.

W wyniku dekonspiracji w czerwcu 1919 roku, powrócił do rodzimego kraju, a od 3 lipca przystąpił do stałej służby w Wojsku Polskim, awansując do stopnia podporucznika. Wybiegając ku przyszłości, 1 stycznia 1925 roku został przydzielony do macierzystego 5 pułku piechoty Legionów. Już 12 kwietnia 1927 roku awansował do stopnia kapitana, zyskując 5. lokatę w korpusie oficerów piechoty. W marcu 1930 roku przeniósł się do Korpusu Ochrony Pogranicza, gdzie był częścią Brygady KOP „Wołyń”. Zaledwie rok później jego kariera uległa kolejnej zmianie – z KOP został przeniesiony do Okręgu Korpusu Nr VI, gdzie pracował nad przysposobieniem wojskowym.

Jednakże, jego wojskowe zacięcie to nie wszystko. W wieku 43 lat, jako członek „Strzelca” Warszawa, został wybrany do polskiej reprezentacji olimpijskiej. Na Igrzyskach Olimpijskich w Berlinie w 1936 roku zdobył brązowy medal w strzelectwie sportowym, w konkurencji karabinka na dystansie 50 m, w zaciętej rywalizacji z reprezentantem Węgier, Ralphem Berzsenyim. Tym samym stał się pierwszym medalistą olimpijskim w historii polskiego strzelectwa sportowego. Po olimpiadzie związał się z WKS „Legia” Warszawa, a także brał udział w eliminacjach do Mistrzostw Świata w Helsinkach w 1937 roku.

W miarę zbliżania się Polski do wybuchu drugiej wojny światowej, Karaś jako Inspektor Związku Strzeleckiego, złożył przysięgę lojalności w celu stworzenia struktury konspiracyjnej, której celem była obrona kraju. Po rozpoczęciu działań wojennych w pierwszych dniach września 1939 roku, pełnił funkcję pracownika Wydziału Specjalnego Oddziału II Sztabu Głównego, a jego działania przeniosły go do Budapesztu jako emisariusza Naczelnego Wodza.

W lutym 1940 roku, wracając do Polski, objął kierownictwo dywersji w Krakowie, przyjmując pseudonim Dąbrowski. Wkrótce potem, od kwietnia 1940 roku, został szefem nowo utworzonego Związku Odwetu Obszaru Kraków–Śląsk ZWZ. Niestety, w późniejszych miesiącach, został aresztowany i spędził dwa miesiące w areszcie na Montelupich w Krakowie. Dzięki różnym staraniom udało mu się zostać uwolnionym i przenieść do Warszawy, gdzie od początku 1941 roku objął kierownictwo referatu „Reich” Związku Odwetu Komendy Głównej Armii Krajowej, używając pseudonimu „Pankracy”.

Niestety, jego los zakończył się tragicznie; 23 kwietnia 1942 roku został aresztowany pod przybranym nazwiskiem jako Włodzimierz Kuryłło, a następnie trafił na Pawiak. W tym samym roku, 28 maja, zginął w masowej egzekucji w Magdalence pod Warszawą, a pośmiertnie awansowano go do stopnia majora Wojska Polskiego. Ostatecznie spoczął na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach, w kwaterze 5A-tuje-1.

Ordery i odznaczenia

Władysław Karaś był odznaczany w ciągu swojej kariery wojskowej licznymi medalami i odznaczeniami, które świadczą o jego odwadze oraz oddaniu służbie. Oto niektóre z wyróżnień, które otrzymał:

  • Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari (przyznany 17 maja 1922),
  • Krzyż Niepodległości z Mieczami (przyznany 12 marca 1931),
  • Krzyż Walecznych (1922),
  • Srebrny Krzyż Zasługi (przyznany 19 marca 1937),
  • Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921,
  • Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości,
  • Złota Odznaka Strzelecka.

Upamiętnienie

Towarzystwo Sportowe Wisła Kraków ma zaszczyt ogłosić organizację Memoriału Olimpijskiego, który nosi imię mjr. Władysława Karasia. To wydarzenie ma na celu upamiętnienie wybitnej postaci, która wniosła znaczący wkład w rozwój sportu.

Oceń: Władysław Karaś

★★★★★
Średnia ocena:4.93 Liczba ocen:5