Ziuta Hartman, znana z rodowego nazwiska Rotenberg, była osobą o niezwykłej biografii, której historia łączy się z ważnymi wydarzeniami XX wieku. Urodziła się 5 października 1922 roku w Kielcach, a zmarła 19 maja 2015 roku w Tel Awiwie. Jej życie było nierozerwalnie związane z odwagą i determinacją w walce o wolność podczas najciemniejszych dni II wojny światowej.
W czasie wojny, Hartman aktywnie angażowała się w ruch oporu, a jej szczególne zasługi dotyczyły Żydowskiego Związku Wojskowego, z którym współpracowała jako członkini. Wyróżniała się także jako uczestniczka powstania w getcie warszawskim, gdzie stawiła czoła nazistowskiej opresji, walcząc o przetrwanie i wolność swojego narodu.
W uznaniu jej zasług, 15 lipca 2010 roku, przyznano jej tytuł Honorowego Obywatela Miasta Stołecznego Warszawy. To wyróżnienie jest symbolem pamięci o jej heroicznym zaangażowaniu w obronę życia i godności Żydów w czasie zagłady.
Życiorys
Ziuta Hartman przyszła na świat w żydowskiej rodzinie w Kielcach, gdzie zamieszkiwała na ulicy Młynarskiej 20 (obecnie Mielczarskiego). W młodości uczęszczała do Żydowskiej Szkoły Powszechnej, a później kontynuowała naukę w Gimnazjum Żydowskim dla Dziewcząt.
Wybuch II wojny światowej pokrzyżował jej plany dotyczące matury. W kwietniu 1941 roku znalazła się w kieleckim getcie. Niestety, zadenuncjowana przez Polaka, ponieważ nie nosiła opaski z gwiazdą Dawida na ramieniu, była zmuszona opuścić Kielce i udać się do Radomia.
Następnie zamieszkała w Warszawie, gdzie na początku 1942 roku, wykorzystując podziemne przejście pod ulicą Leszno, przedostała się do warszawskiego getta. Tam podjęła pracę w jednym z szopów, a także wstąpiła do Żydowskiego Związku Wojskowego. Jako łączniczka miała możliwość wielokrotnego opuszczania getta, co pozwalało jej na przenoszenie broni, żywności oraz korespondencji między różnymi grupami.
W trakcie powstania w warszawskim getcie aktywnie uczestniczyła w walkach, a także pomagała rannym, opiekując się nimi w bunkrze przy ulicy Świętojerskiej. Po zdobyciu bunkra, została przewieziona na Umschlagplatz, a po kilku dniach z deportowano ją do obozu w Poniatowej.
Później trafiła do obozu koncentracyjnego na Majdanku i obozu pracy przymusowej w Skarżysku-Kamiennej, przy fabryce HASAG. W 1944 roku została wysłana na roboty przymusowe do Rzeszy, gdzie znalazła się w podobozie KL Buchenwald w Lipsku. Tam doczekała się wyzwolenia, które miało miejsce na kilka dni przed formalnym zakończeniem wojny.
Po wojnie, w ramach transportu rannych żołnierzy, wróciła do Polski i ponownie osiedliła się w Kielcach. Tam pracowała w Komitecie Żydowskim, ale po czterech miesiącach, wraz z mężem, zdecydowała się na wyjazd z kraju. Ostatecznie w 1952 roku emigrowała do Izraela, gdzie osiedliła się w pobliżu Tel Awiwu.
Przypisy
- Tomasz Urzykowski: Zmarła Ziuta Hartman, uczestniczka powstania w warszawskim getcie. 23.05.2015 r. [dostęp 24.05.2015 r.]
- Uchwała nr LXXXVI/2518/2010 Rady m.st. Warszawy z 15.07.2010 r. w sprawie nadania Honorowego Obywatelstwa miasta stołecznego Warszawy. [online], bip.warszawa.pl
Pozostali ludzie w kategorii "Wojsko i służby mundurowe":
Mieczysław Brodowski | Stefan Nowaczek | Stefan Nowaczek (1896–1940) | Julian Hendler | Władysław Karaś | Mariusz Skulimowski | Eugeniusz Chwalibóg-Piecek | Karol Basiński | Jerzy Czarniecki | Jan Walter (cichociemny) | Henryk Nitecki | Zbigniew Okulicki | Zygmunt Boglewski | Bolesław Korfeld | Eugeniusz Werens | Stanisław Kotorowicz | Franciszek Smurąg | Marian Wojdan | Tomasz Kostuch | Józef MikołajczykOceń: Ziuta Hartman