Jan Walter (cichociemny)

Wojsko i służby mundurowe

Jan Wojciech Walter, znany również pod pseudonimami Cyrkiel oraz Ekierka, to postać o niezwykłej biografii. Urodził się 12 lipca 1904 roku w Kielcach, a zmarł 19 lipca 1976 roku w Warszawie.

Był utalentowanym inżynierem oraz kapitanem saperów, służącym w Wojsko Polskim, Polskich Siłach Zbrojnych oraz Armii Krajowej. Jego działania odznaczały się odwagą i zaangażowaniem, co czyniło go nie tylko żołnierzem, ale również cichociemnym, co oznaczało specjalsitarnie przeszkolonego spadochroniarza działającego w czasie II wojny światowej.

Życiorys

Jan Walter urodził się w rodzinie Leonarda, który pracował jako konduktor kolejowy, oraz Wandy z Piotrowskich. W trakcie nauki w Łukowskiej Szkole Handlowej zdecydował się na активny udział w wojnie polsko-bolszewickiej, wstępując jako harcerz do Pogotowia Wojennego i otrzymując przydział do 4 pułku piechoty Legionów. Po ukończeniu Państwowego Gimnazjum im. Hetmana Stanisława Żółkiewskiego w Siedlcach oraz zdaniu matury w 1923 roku zapisał się na Wydział Inżynierii Lądowej Politechniki Warszawskiej, gdzie zdobił tytuł inżyniera w 1927 roku.

Po rocznej służbie w Szkole Podchorążych Rezerwy Saperów Kolejowych, która miała miejsce w Legionowie, Walter podjął pracę w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych jako kreślarz. Jego kariera zawodowa rozwijała się dalej, gdy od 1938 roku pracował w Wydziale Komunikacyjno-Budowlanym Komisariatu Rządu w Warszawie.

We wrześniu 1939 roku, w trakcie kolejnych działań wojennych, Jan Walter służył w Oddziale II Sztabu Naczelnego Wodza jako instruktor szkolenia saperskiego, którego celem było wsparcie dywersji pozafrontowej. 18 września 1939 roku przekroczył granicę polsko-rumuńską i został internowany w Rumunii do 30 listopada tego samego roku. 5 grudnia dotarł do Francji, gdzie skierowano go do Centrum Wyszkolenia Saperów w Wersalu. W marcu 1940 roku Walter dołączył do Samodzielnej Brygady Strzelców Podhalańskich, aktywnie biorąc udział w bitwie o Narwik na stanowisku dowódcy plutonu pionierów.

Po upadku Francji w czerwcu 1940 roku przeniósł się do Wielkiej Brytanii, gdzie przeszedł pod dowództwo brytyjskie, a następnie został przydzielony do 1 Batalionu Strzelców Podhalańskich, gdzie pełnił rolę II adiutanta oraz dowódcy plutonu saperów. Zgłosił się do służby w kraju. 15 kwietnia 1943 roku, wspólnie z por. rez. Adolfem Gałackim oraz ppor. rez. Lechem Buntkowskim, wzięli udział w Kursie Doskonalenia Administracji Wojskowej. Po odpowiednim przeszkoleniu w zakresie wywiadu został zaprzysiężony 15 grudnia 1943 roku w Oddziale VI Sztabu Naczelnego Wodza, a następnie przeniesiony do Głównej Bazy Przerzutowej w Brindisi we Włoszech.

W nocy z 4 na 5 maja 1944 roku w ramach operacji „Weller 26”, którą dowodził major nawigator Józef Gryglewicz, Jan Walter został zrzutowany na teren Polski, a jego miejsce docelowe to placówka „Szczur” pobliską Bychawy. Po aklimatyzacji w Lublinie otrzymał przydział do Oddziału III Operacyjnego Komendy Okręgu Lublin AK na stanowisko szefa służb saperskich.

Po rozwiązaniu Armii Krajowej Walter pozostał w konspiracji i był przewidziany na szefa Oddziału II Informacyjno-Wywiadowczego Komendy Okręgu AK. 13 sierpnia 1945 roku podjął pracę jako inżynier w DOKP w Lublinie, z kolei od października wykonywał zadania jako kreślarz w PKWN. Niestety, 20 października 1945 roku został przypadkowo aresztowany przez UB, przez co spędził czas w łagrach, takich jak Jogła w obwodzie nowogrodzkim oraz w okolicach Swierdłowska. Po powrocie do Polski 13 listopada 1947 roku, jego kariera zawodowa przebiegała przez Dyrekcję Budowy Osiedli Robotniczych (1948–1950, gdzie był inspektorem nadzoru budowlanego), a także Zasadniczą Szkołę Budowlaną dla Pracujących nr 2 (1950–1961, jako nauczyciel przedmiotów zawodowych, a później zastępca dyrektora) oraz Miejskie Przedsiębiorstwo Instalacyjne (1961–1971), po czym przeszedł na zasłużoną emeryturę.

W latach 1970–1974 Walter pełnił funkcję prezesa Zespołu Cichociemnych w Warszawie. Ostatecznie, został pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera C32-4-6). Z małżeństwa z Marią Dołęga-Zakrzewską (1904–1990) doczekał się dwojga dzieci: Wandy (1932–1991) oraz Macieja (1938–2001).

Awanse

Jan Walter, znany jako cichociemny, przeszedł szereg istotnych awansów w trakcie swojej kariery wojskowej. Poniżej przedstawione są szczegóły dotyczące jego stopni wojskowych:

  • podporucznik – ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1931 oraz 85. lokatą w korpusie oficerów inżynierii i saperów,
  • porucznik – ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1936 oraz 18. lokatą w korpusie oficerów inżynierii i saperów,
  • kapitan – ze starszeństwem z dniem 5 maja 1944.

Ordery i odznaczenia

Jan Walter został odznaczony wieloma prestiżowymi medalami i odznaczeniami, które świadczą o jego niezłomnej odwadze oraz oddaniu sprawie. Oto lista jego nagród:

  • Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari,
  • Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski,
  • Złoty Krzyż Zasługi.

Przypisy

  1. Wyszukiwarka cmentarna – Warszawskie cmentarze. cmentarzekomunalne.com.pl. [dostęp 27.11.2019 r.]
  2. a b Rybka i Stepan 2003 ↓, s. 555.

Oceń: Jan Walter (cichociemny)

★★★★★
Średnia ocena:4.7 Liczba ocen:13