Tomasz Kostuch

---

Życiorys

Urodziny Tomasza miały miejsce w rodzinie o silnych korzeniach edukacyjnych. Jego ojciec, nauczyciel i prezydent Rady Miejskiej w Kielcach, oraz matka Stefania z Kruczków, mieli znaczący wpływ na jego rozwój. W 1923 roku rozpoczął naukę w Gimnazjum im. Jana Śniadeckiego w Kielcach. Następnie, w 1930 roku, kontynuował edukację w Gimnazjum Państwowym im. A. Mickiewicza w Warszawie, a końcowe lata nauki spędził w Gimnazjum Króla Władysława IV oraz Gimnazjum im. L. Lorentza w Warszawie. Egzamin dojrzałości zdał w 1936 roku.

Od 1 września 1936 roku był słuchaczem Szkoły Podchorążych Broni Pancernych w Modlinie. Po zakończeniu kursu, 15 lipca 1939 roku, przydzielono go do 12 Batalionu Pancernego w Łucku. W trakcie wrześniowej kampanii 1939 roku pełnił funkcję dowódcy 3 plutonu 1 kompanii 21 Batalionu Czołgów Lekkich, który jako jedyny oddział w Polsce korzystał z czołgów Renault R-35. W dniu 18 września 1939 roku, razem z batalionem, przekroczył granicę polsko-rumuńską w Kutach i został internowany w Rumunii w obozie Baile-Govora.

Po ucieczce 10 grudnia 1939 roku, Tomasz przekroczył granicę rumuńsko-jugosłowiańską, docierając 3 grudnia do Marsylii dzięki greckiemu frachtowcowi „Attica”. 20 grudnia wstąpił w Bessieres do Polskich Sił Zbrojnych, później zmieniając obozowiska, w tym Sables-d’Or-les Pins oraz Cairanne. Od 1 czerwca 1940 roku był dowódcą 4 plutonu 2 kompanii I baonu czołgów 10 Brygady Kawalerii Pancernej, uczestnicząc w kampanii francuskiej. Jego działania na froncie obejmowały m.in. natarcie na Montbard, które miało na celu osłonę przeprawy przez kanał Burgundzki.

Po klęsce Francji, od 18 czerwca 1940 roku, Tomasz przemieszczał się do nieokupowanej części kraju. Po rozbrojeniu w Vichy, 22 lipca 1940 roku objął dowodzenie plutonem roboczym „805” w obozie w Carpiagne, gdzie zajmował się budową dróg. Jego marzenia o dotarciu do Wielkiej Brytanii spełniły się 3 stycznia 1941 roku, po ucieczce z internowania i przemycie do Algieru.

W lutym 1941 roku aresztowano go pod zarzutem paserstwa, a po trzymiesięcznym przesłuchiwaniu trafił do więzienia w Oranie. Po uwolnieniu, m.in. w wyniku inwazji aliantów, dotarł do Casablanki i później przez Gibraltar 5 grudnia 1942 roku dotarł do Wielkiej Brytanii, gdzie był przydzielony do 1 Dywizji Pancernej. Po przeszkoleniu jako cichociemny, został przerzucony do Polski w nocy z 15 na 16 kwietnia 1944 roku.

Po dotarciu do kraju, został instruktorem w Warszawskim Obszarze AK, prowadząc szkolenia dla żołnierzy w zakresie użycia niemieckiego sprzętu pancernego. W Powstaniu Warszawskim uczestniczył w wielu istotnych działaniach, działając m.in. w rejonie ulicy Marszałkowskiej oraz Alei Jerozolimskich. Po upadku powstania trafił do niemieckiej niewoli, gdzie był przetrzymywany aż do 2 maja 1945 roku, kiedy to wyzwoliły go wojska brytyjskie.

Po zakończeniu wojny, od 11 maja 1945 roku pełnił służbę w Polskich Siłach Zbrojnych w Wielkiej Brytanii, a także uczęszczał na kursy w Wyższej Szkole Wojennej. Po powrocie do Polski w 1956 roku związał się z wydawnictwem „Polonia”, gdzie pracował w różnych redakcjach. W 1988 roku opublikowano jego wspomnienia pod tytułem „Podwójna pętla – wspomnienia cichociemnego”. W lipcu 1944 roku poślubił Zofię Grzymską, z którą miał dwoje dzieci: Tomasza i Małgorzatę. Tomasz Kostuch zmarł 17 kwietnia 1992 roku w Warszawie.

Awanse

Tomasz Kostuch w swojej karierze wojskowej przeszedł przez kilka istotnych awansów, które świadczą o jego postępach i zasługach. Awans do podporucznika miał miejsce z dniem 1 sierpnia 1939 roku, co zainicjowało jego wzmożoną działalność w strukturach wojskowych.

Kolejnym krokiem w jego karierze było uzyskanie stopnia porucznika 1 marca 1944 roku, co zaznaczyło jego rosnącą odpowiedzialność. Po zakończeniu II wojny światowej, Kostuch awansował na kapitana z datą starszeństwa od 1 stycznia 1945 roku, co dowodziło jego dalszego rozwoju w szeregach wojska.

W późniejszych latach uzyskał tytuł oficera dyplomowanego 6 lipca 1946 roku, a następnie w 1948 roku został mianowany na majora dyplomowanego, co podkreśla jego znaczenie w strukturach militarnych. Podpułkownik dyplomowany to kolejny istotny stopień, który zdobył 16 lutego 1957 roku, co potwierdza jego długoletnią i owocną służbę wojskową.

Ordery i odznaczenia

Wśród osiągnięć Tomasza Kostucha należy wymienić liczne odznaczenia przyznane za zasługi. Wśród nich znajdują się:

• Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari nr 13545,
• Krzyż Walecznych – przyznany dwukrotnie,
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski,
• Złoty Krzyż Zasługi.

---

Oceń: Tomasz Kostuch

---