Stanisław Żak

---

Życiorys

Stanisław Żak jest postacią wybitną w polskiej literaturze i nauce. Swoje pierwsze kroki edukacyjne stawiał w Liceum im. Stefana Żeromskiego w Kielcach, a w 1961 roku uzyskał tytuł magistra filologii polskiej na Wyższej Szkole Pedagogicznej w Krakowie. Z kolei w 1968 roku obronił pracę doktorską, która dotyczyła analizy twórczości Marii Kuncewiczowej. Już w 1991 roku uzyskał stopień doktora habilitowanego, co dodatkowo podkreśliło jego osiągnięcia akademickie.

W swojej karierze naukowej był stypendystą Fundacji Kościuszkowskiej, gdzie odbył studia pod kierunkiem Wiktora Weintrauba na Uniwersytecie Harvarda, co miało ogromny wpływ na jego rozwój jako uczonego. Początki zawodowe Stanisława Żaka wiązały się z pracą jako nauczyciel w Technikum Ekonomicznym w Kielcach, a później jako kierownik konsultacji w Kieleckim punkcie WSP w Krakowie. Jako wykładowca teorii i historii literatury zyskał uznanie także na Akademii Świętokrzyskiej, gdzie przez wiele lat kształcił nowe pokolenia literaturoznawców.

Na polskiej scenie politycznej zadebiutował w 1980 roku jako członek „Solidarności”, w której był jednocześnie inicjatorem założenia oddziału w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Kielcach, pełniąc rolę przewodniczącego wydziału kultury. Po wprowadzeniu stanu wojennego, doświadczył dwóch internowań, które łącznie trwały około 10 miesięcy. Stanisław Żak aktywnie zaangażował się w działalność Klubu Inteligencji Katolickiej w Kielcach, gdzie przez wiele lat nieprzerwanie działał na rzecz społeczności lokalnej.

W latach 1989-1993 pełnił mandat senatora I oraz II kadencji z ramienia Komitetu Obywatelskiego i Unii Demokratycznej, reprezentując województwo kieleckie. Niestety, w 1992 roku jego nazwisko pojawiło się na tzw. liście Macierewicza, co miało wpływ na jego późniejsze działania polityczne. W 2005 roku złożył oświadczenie lustracyjne, w którym zapewnił, że nie był tajnym współpracownikiem Służby Bezpieczeństwa, a to oświadczenie nie spotkało się z kontrowersjami.

Do połowy lat 90. był aktywnym członkiem Unii Wolności, aż do 1997 roku przewodniczył partii w województwie świętokrzyskim. W 2005 roku wspierał Partię Demokratyczną, ubiegając się jako bezpartyjny o miejsce w Senacie. Choć w 2007 roku rozważano jego kandydaturę na senatora z ramienia Platformy Obywatelskiej, ostatecznie zrezygnował z dalszej rywalizacji. W 2010 roku otwarcie wsparł Bronisława Komorowskiego w jego dążeniu do prezydentury w Rzeczypospolitej Polskiej.

Równolegle do działań politycznych, Stanisław Żak jest autorem licznych felietonów i recenzji teatralnych publikowanych w „Gazecie Wyborczej”, co potwierdza jego zróżnicowane zainteresowania oraz zaangażowanie w życie kulturalne kraju.

Odznaczenia i wyróżnienia

W 2011 roku Stanisław Żak otrzymał Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski, co stanowi jedno z najwyższych odznaczeń w kraju. Tym wyróżnieniem uhonorowano go za znaczące osiągnięcia oraz wkład w życie społeczne i kulturalne Polski.

Obok tego, wyróżniono go również odznaką honorową „Zasłużony dla Kultury Polskiej”, co jest zaszczytnym symbolem jego wpływu na rozwój kultury w naszym kraju. Napotkał się także z odznaką „Za zasługi dla Kielecczyzny”, co podkreśla jego silne związki z tym regionem.

W 2014 roku przyznano mu Odznakę Honorową Województwa Świętokrzyskiego, co stanowi kolejny krok w kierunku uznania jego znaczącego wkładu w rozwój województwa.

Dodatkowo, został honorowym obywatelem Chmielnika, co dowodzi jego wyjątkowego znaczenia dla lokalnej społeczności. Żak został także uhonorowany medalem „Vir Bonus” przez Stowarzyszenie im. Jana Karskiego w Kielcach, co jest dowodem na jego zaangażowanie w działania na rzecz wspólnego dobra oraz wartości humanistycznych.

Publikacje

Stanisław Żak to autor, którego publikacje mają istotne znaczenie w polskiej literaturze oraz humanistyce. Oto niektóre z jego prac, które doskonale ilustrują jego dokonania:

• Maria Kuncewiczowa, 1971,
• Literatura polska i obca (antyk, średniowiecze, renesans, barok, oświecenie), 1973,
• Proza narracyjna Ewy Szelburg-Zarembiny, 1990,
• Słownik (kierunki, szkoły, terminy literackie), 1991,
• Cenzura wobec humanistyki, 1996,
• Bolesław Garboś (poeta, filozof, prawnik), 1997,
• Cudze chwalicie – swego nie znacie. Obecność regionu kieleckiego w kulturze narodowej, 1998,
• Polscy pisarze nobliści, 1998,
• Jam nie z soli, ani z roli… Portret Stefana Czarnieckiego w literaturze polskiej, 1999,
• Witold Gombrowicz (autobiografia, autokreacja, legenda), 2000,
• Ksiądz Stanisław Konarski (pisarz, pedagog, polityk), 2001,
• Czarne kwiaty (ks. Jan Kuśmierz, ks. Stanisław Kudelski, ks. Adam Ludwik Szafrański), 2004,
• Wdzięczność pamięci, 2005.

Każda z tych pozycji nie tylko dokumentuje życie i twórczość Żaka, ale także przyczynia się do szerszego zrozumienia polskiej kultury i tradycji literackiej.

---

Oceń: Stanisław Żak

---