Józefat Andrzejowski

---

Życiorys

Józefat Andrzejowski przyszedł na świat w 1849 roku w Kielcach, będąc synem Antoniego, który był lekarzem oraz uczestnikiem powstania listopadowego 1831, i Aleksandry z domu Wysockiej. Po ukończeniu gimnazjum w 1868 roku, wyjechał na studia ceramiczne do Szwajcarii, gdzie pod wpływem Andrzeja Towiańskiego rozwijał swoje zainteresowania.

Po powrocie do Polski podjął pracę w cegielniach oraz zakładach ceramicznych, a następnie założył własną fabrykę. Po jej zamknięciu w 1878 roku przeniósł się do Kijowa, gdzie uruchomił nowy zakład ceramiczny. W krótkim czasie zaangażował się w działalność tajnego Towarzystwa Oświaty Ludowej, w ramach którego w 1881 roku zorganizował szkołę, oferującą tajne nauczanie dla polskich dzieci i młodzieży, na które przeznaczał własne środki finansowe.

W 1904 roku Andrzejowski został wybrany na prezesa Towarzystwa Oświaty Narodowej, a w 1906 roku objął przewodnictwo w Towarzystwie „Oświata”, które zostało rozwiązane przez władze rosyjskie w 1908 roku. W 1913 roku aresztowano go na dwa miesiące, a następnie osadzono w więzieniu Łukjanowskim. Rok później został zesłany na trzy lata do Astrachania, gdzie aktywnie działał na rzecz polskich zesłańców w ramach Towarzystwa Pomocy Ofiarom Wojny.

Podczas I wojny światowej, w 1917 roku powrócił do Kijowa. W czerwcu tego samego roku został wybrany prezesem Macierzy Polskiej oraz kierownikiem wydziału oświaty Polskiego Komitetu Wykonawczego na Rusi. W okresie wojny polsko-bolszewickiej Andrzejowski był poszukiwany przez władze sowieckie. W październiku 1921 roku wrócił do niepodległej Polski, gdzie dzięki jego staraniom, a także innych działaczy, udało się uratować ponad 100 dzieci z Kijowa.

W II Rzeczypospolitej aktywnie uczestniczył w życiu społecznym. Pełnił obowiązki sekretarza Macierzy Ziemi Cieszyńskiej oraz był skarbnikiem i członkiem zarządu Polskiego Czerwonego Krzyża w Warszawie, a także otrzymał tytuł członka honorowego PCK. Dodatkowo był wiceprezesem Kuratorium Ognisk Akademickich z Kresów oraz członkiem zarządu Towarzystwa Pomocy Dzieciom i Młodzieży z Kresów.

2 maja 1923 roku otrzymał Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski, a w maju 1931 roku zyskał godność członka honorowego Towarzystwa Szkoły Ludowej. Niestety, 3 października 1939 roku zmarł w Warszawie i został pochowany na cmentarzu Bródnowskim (kwatera 50E-I-31).

---

Oceń: Józefat Andrzejowski

---