Jan Leszek Adamczyk

---

Życiorys

Jan Leszek Adamczyk przyszedł na świat 12 stycznia 1951 roku w Kielcach, jako syn nauczycieli, Stanisława i Heleny ze Szczerczaków. W roku 1968 zdobył maturę w II Liceum Ogólnokształcącym im. J. Śniadeckiego w Kielcach. Już w następnym roku rozpoczął studia na Wydziale Filozoficzno-Historycznym Uniwersytetu Jagiellońskiego, gdzie zgłębiał tematykę historii sztuki. W 1975 roku obronił swoją pracę magisterską, napisaną pod okiem prof. Lecha Kalinowskiego, zatytułowaną Dwie formy wnętrza kościoła benedyktynek w Staniątkach.

W końcu 1983 roku Adamczyk przebywał na stypendium w Finlandii, gdzie studiował na wydziale urbanistyki i architektury Politechniki w Helsinkach. Jego podróż zawodowa w 1986 roku zaprowadziła go na Łotwę, gdzie jako pracownik PKZ prowadził badania architektoniczne związane z barokową kamienicą na ryskiej starówce przy ul. Kaleju 4.

W 1989 roku obronił dysertację doktorską na temat przekształceń przestrzennych oraz funkcji Wzgórza Zamkowego w Kielcach w latach 1637–1789 w Instytucie Historii Kultury Materialnej PAN w Warszawie, pod kierunkiem prof. dra hab. Jana Pazdura. W 2005 roku uzyskał habilitację na Wydziale Architektury Politechniki Wrocławskiej na podstawie pracy na temat fortifikacji na polskim przedmurzu od połowy XV do końca XVII wieku.

Owocem jego współpracy z kieleckim rysownikiem i architektem Tadeuszem Wróblem były bogato ilustrowane książki, które przyczyniają się do popularyzacji wiedzy o zabytkach: Portrety zabytków Kielc (wydane w 2004 i 2008 roku) oraz Zabytki architektury na Kielecczyźnie (2005).

Jan Adamczyk był dwukrotnie żonaty. Jego pierwsza małżonka, Stefania Węgrzyn, była również historykiem sztuki. Z tego związku urodził się syn Mateusz (ur. 1981), który także wybrał karierę architekta. Jego drugą żoną była Anna z domu Adamczyk, która również pracuje w dziedzinie historii sztuki. Zmarł 12 stycznia 2010 roku w Kielcach i został pochowany na cmentarzu komunalnym w Cedzynie.

Praca zawodowa

• 1968–1969, 1975–1976, pracownik w Muzeum Narodowym w Kielcach,
• 1976–1977, prowadził zajęcia z historii sztuki dla pierwszego roku polonistyki w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Kielcach,
• 1977–1980, był asystentem scenografa w Wytwórni Filmów Telewizyjnych, Katowice,
• 1980, pracował jako specjalista ds. kulturalno-oświatowych w Kombinacie Budownictwa Węglowego, Katowice,
• 1980–1991, pracował w Pracowni Dokumentacji Naukowo-Historycznej PP dla Pracowni Konserwacji Zabytków, Oddział w Kielcach,
• 1981–1991, kierował zespołem zajmującym się opracowaniem studium historyczno-urbanistycznego centrum Kielc,
• 1991–2002, prowadził badania nad urbanistyką i krajobrazem kulturowym północnej Małopolski w Regionalnym Ośrodku Studiów i Ochrony Środowiska Kulturowego w Kielcach,
• 1997–1999, prowadził zajęcia z historii kultury materialnej dla studentów zaocznych w Wszechnicy Świętokrzyskiej w Kielcach,
• 1996–2000, wykładał na Wydziale Budownictwa Lądowego, Politechnika Świętokrzyska w Kielcach,
• 1999–2002, był uczestnikiem projektu badawczego dotyczącego miejskich fortyfikacji w dawnych kresach, finansowanego przez Komitet Badań Naukowych,
• 2005–2010, pracował jako profesor historii sztuki na Politechnice Świętokrzyskiej w Kielcach.

Działalność społeczna

W 1986 roku, Jan Leszek Adamczyk działał jako członek oraz wiceprezes kieleckiego Oddziału Stowarzyszenia Historyków Sztuki. Jego zaangażowanie miało znaczący wpływ na kulturowy rozwój regionu, a także na popularyzację historii sztuki. Jednym z jego kluczowych osiągnięć była rola pomysłodawcy oraz współorganizatora sesji naukowej zatytułowanej „Dwór polski w XIX wieku”.

Publikacje

Jan Leszek Adamczyk to autor wielu publikacji, które stanowią cenny wkład w badania nad historią i architekturą regionu Kielecczyzny. Jego prace obejmują różnorodne tematy, a każda z nich dostarcza istotnych informacji dotyczących lokalnych zabytków oraz ich znaczenia w szerszym kontekście kulturowym.

• Ikonografia zabytków Kielecczyzny w grafice i rysunku, Wyd.: Biuro Dokumentacji Zabytków w Kielcach. Kielce 1980, 96 stron,
• Dom własny Maksymiliana Strasza oraz projekt siedziby Rządu Gubernialnego Krakowskiego jego autorstwa w Kielcach, Seria: Źródła do dziejów Kielc. Wyd.: Biuro Dokumentacji Zabytków w Kielcach. Kielce 1982, 16 stron,
• Kielce na mapach z lat 1799 i 1804, próba rekonstrukcji układu komunikacyjnego miasta z około 1800 r., Seria: Źródła do dziejów Kielc. Wyd.: Biuro Dokumentacji Zabytków w Kielcach. Kielce 1982, 12 stron,
• Kielce na planach z lat 1821 i 1823, Seria: Źródła do dziejów Kielc. Wyd.: Biuro Dokumentacji Zabytków w Kielcach. Kielce 1983, 16 stron,
• Park miejski w Kielcach, Oprac.: J.L. Adamczyk, J. Szczepański. Seria: Źródła do dziejów Kielc. Wyd.: Biuro Dokumentacji Zabytków w Kielcach. Kielce 1983, 22 strony,
• Pomiar Kielc z 1872 roku, Seria: Źródła do dziejów Kielc. Wyd.: Biuro Dokumentacji Zabytków w Kielcach. Kielce 1984, 31 stron,
• Wzgórze Zamkowe w Kielcach, Wyd.: Wojewódzki Ośrodek Archeologiczno-Konserwatorski w Kielcach, Wydział Kultury i Sztuki Urzędu Miejskiego w Kielcach. Kielce 1991, 196 stron,
• Rynek w Kielcach. Przekształcenia przestrzenne i zabudowa mieszczańska Kielc lokacyjnych w XVII – XIX wieku. Szkic historyczny: osada wczesnośredniowieczna i Kielce lokacyjne w średniowieczu. Wstęp: A. Kozalski, Wyd.: Regionalny Ośrodek Studiów i Ochrony Środowiska Kulturowego. Kielce 1993 i 2005, 180 stron – w tym szkic A. Kozalskiego liczy 7 stron,
• Inwentarz miast na terenie dawnego województwa sandomierskiego, Seria: Materiały do badań nad urbanistyką Sandomierszczyzny. Wyd.: Regionalny Ośrodek Studiów i Ochrony Środowiska Kulturowego. Kielce 1996 (stron 152 + IX),
• Fortyfikacje miast na wschodnich kresach dawnej Rzeczypospolitej przed 1772 r., oprac.: T. Polak, J.L. Adamczyk. 1. materiały kartograficzne, Kielce 2001, stron 132; 2. katalog miast i osad miejskich z dziełami fortecznymi, Kielce 2002, stron 253; 3. stan zachowania. Kielce 2002 (stron 41 + XCV). Wyd.: Politechnika Świętokrzyska, Wydział Budownictwa i Inżynierii Środowiska, Katedra Architektury i Ochrony Budowli Zabytkowych,
• Fortyfikacje stałe na polskim przedmurzu od połowy XV do końca XVII wieku, seria: Monografie, studia rozprawy. Nr 48. Wyd.: Politechnika Świętokrzyska. Kielce 2004, 249 stron.

Artykuły i prace zbiorowe

• Dwie formy wnętrza kościoła benedyktynek w Staniątkach. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego, seria Prace z Historii Sztuki, z. 16: 1981, s. 23–38,
• Historia i topografia Suomenlinny. Ochrona Zabytków 1985, nr 3–4, s. 291–297,
• Odpowiedź na recenzję Źródeł do dziejów Kielc. Rocznik Muzeum Narodowego w Kielcach, t. 14, 1985, s. 377–379,
• Dworki miejskie – kanonie w Kielcach. W Dwór polski w XIX wieku. Zjawisko historyczne i kulturowe. Red.: J.Baranowski. Materiały seminarium Stowarzyszenia Historyków Sztuki, Kielce, marzec 1986. Wyd.: Stowarzyszenie Historyków Sztuki. Warszawa 1992, s. 185–199,
• Średniowieczna architektura cysterska na Kielecczyźnie. W Cystersi, misjonarze Europy. Materiały z sesji zorganizowanej w Kielcach dniach 17–18 września 1994 roku z okazji obchodów Europejskich Dni Dziedzictwa. Wyd.: Regionalny Ośrodek Studiów i Ochrony Środowiska Kulturowego. Kielce 1994, s. 25–42,
• Kielecka rezydencja biskupów krakowskich. W Siedziby biskupów krakowskich na terenie dawnego województwa sandomierskiego. Materiały z sesji naukowej, Kielce 20 IX 1997. Wyd.: Regionalny Ośrodek Studiów i Ochrony Środowiska Kulturowego. Kielce 1997, s. 87–90,
• Wytyczne konserwatorskie dla zespołu zamkowego – głos w dyskusji nad projektem rewaloryzacji Wzgórza Zamkowego w Kielcach. W Conservatio aeterna creatio est. Seminarium z okazji 50-lecia pracy w ochronie i konserwacji zabytków Profesora Tadeusza Polaka. Wyd.: Wydział Budownictwa Lądowego Politechniki Świętokrzyskiej w Kielcach. Kielce 1998, s. 51–60,
• Próba zagospodarowania dawnych posesji kanoniczych przed katedrą – niezrealizowany projekt drukarni „Jedność” z lat dwudziestych. W Architektura pierwszych dziesięcioleci XX wieku w Kielcach. Materiały z sesji naukowej – Kielce, 19 września 1998. Wyd.: Regionalny Ośrodek Studiów i Ochrony Środowiska Kulturowego. Kielce 1999, s. 115–122,
• Europejski Orient, Sprawy Nauki nr 5 (110), 2005 (s. 15),
• Fortyfikacje stałe na obszarze Wielkiego Księstwa Ruskieg, W kręgu Hadziacza, 2008,
• Rozwój przestrzenny i zabudowa Kielc (w druku).

Hasła

• Jan Michał Link,
• Bernardo Morando,
• Tylman z Gameren,
• Jan de Witte,
• Andrzej Fredro,
• Jan Jaroszewicz,
• Kasper Fotyga,
• Wacław Borowiecki. Słownik Biograficzny Techników Polskich, 2008–2009.

Prace o charakterze popularnonaukowym i literackim

• Wybór, utwór literacki, Młodzieżowa Agencja Wydawnicza, 1981, stron 143,
• Fabryka tektury w Dołach Biskupich, dawniej „Witulin”, pomnik kultury materialnej, Wyd.: Biuro Dokumentacji Zabytków w Kielcach. Kielce 1982, stron 61, i w Spotkania z Zabytkami, nr 2, 1983, s. 52–53,
• Przewodnik po zabytkach architektury i budownictwa Kielc. Oprac.: J.L. Adamczyk. Wyd.: Wydawnictwo Pedagogiczne ZNP. Kielce 1998, stron 91,
• Między Wisłą a Pilicą. Skarby przyrody i kultury. [album] – fotografie P. Pierściński. Tekst [dwujęzyczny] – opracowanie zbiorowe. Wyd.: „idea Media”. Lublin 2001, stron 383, w tym tekstu 80 stron; udział J.L.A. 33 strony,
• Portrety zabytków Kielc. [tekst: J.L. Adamczyk; rysunki: T. Wróbel]. Kielce 2004, [stron 63],
• Zabytki architektury na Kielecczyźnie. [tekst: J.L. Adamczyk, rysunki: T. Wróbel]. Kielce 2005, 128 stron.

Nagrody i wyróżnienia

W dorobku Jana Leszka Adamczyka znajduje się wiele istotnych nagród i wyróżnień, które stanowią dowód na jego znaczący wkład w dziedzinie naukowej.

• W 1980 roku otrzymał główną nagrodę w ogólnopolskim konkursie imienia ks. prof. dra Szczęsnego Dettloffa, który był organizowany przez Stowarzyszenie Historyków Sztuki, w kategorii prace naukowe młodych członków Stowarzyszenia,
• W 1986 roku uhonorowano go Nagrodą Muzeum Techniki NOT, Polskiego Towarzystwa Historii Techniki za książkę Fabryka tektury w Dołach Biskupich, dawniej „Witulin”, uznawaną za pomnik kultury materialnej,
• W 1992 roku zdobył podwójne wyróżnienie – Nagrodę Ministra Kultury i Sztuki, Generalnego Konserwatora Zabytków oraz Stowarzyszenia Konserwatorów Zabytków za najlepszą pracę studialną, naukową i popularyzatorską w zakresie ochrony zabytków i muzealnictwa, dotyczącą Wzgórza Zamkowego w Kielcach.

---

Oceń: Jan Leszek Adamczyk

---