Zbigniew Ząbek, polski naukowiec o bogatym dorobku, urodził się 8 maja 1925 roku w Kielcach, a zmarł 22 lipca 2005 roku w Warszawie. Jego praca koncentrowała się przede wszystkim w obszarze geodezji wyższej oraz astronomii geodezyjnej, gdzie osiągnął znaczące sukcesy.
Był profesorem doktorem habilitowanym na Wydziale Geodezji i Kartografii Politechniki Warszawskiej, wpływając na rozwój tej dziedziny w Polsce poprzez swoje badania i nauczanie.
Życiorys
W 1938 roku Zbigniew Ząbek rozpoczął swoją edukację w gimnazjum ogólnokształcącym, ale po wybuchu II wojny światowej kontynuował naukę na tajnych kompletach. W 1945 roku rozpoczął studia na Wydziale Elektro-MechanicznymPolitechniki Wrocławskiej, następnie przeniósł się na Wydział Geodezyjny Politechniki Warszawskiej.
W 1951 roku ukończył studia, uzyskując dyplom inżyniera geodety i pozostał na uczelni, aby pracować jako pracownik naukowy. W 1961 roku obronił doktorat, a dziewięć lat później otrzymał tytuł profesora. W latach 1969-1973 pełnił funkcję prodziekana Wydziału Geodezji i Kartografii, a także był przedstawicielem tego Wydziału w Senacie Politechniki.
W 1970 roku Ząbek był jednym z twórców Instytutu Geodezji Wyższej i Astronomii Geodezyjnej na Wydziale Geodezji i Kartografii, a następnie przez jedenaście lat zarządzał tym instytutem.
W latach 50. XX wieku Ząbek unowocześnił czterowahadłowy grawimetr Askania. W latach 70. skonstruował przełomowy aparat wahadłowy, który był wyposażony w elektroniczny system odczytowy oraz pozłacane wahadła inwarowe. To innowacyjne urządzenie charakteryzowało się wysoką precyzją, osiągając 0,05 mGal.
Inicjował badania geodynamiczne Pienin, a także brał udział w tworzeniu koncepcji sieci geodezyjnej w Afryce. Angażował pracowników Instytutu w kampanię mającą na celu dowiązanie polskiej sieci grawimetrycznej do punktu światowego w Poczdamie. Uczestniczył również w pomiarach na wschodnioeuropejskim poligonie grawimetrycznym, w tym na trasie Tallin – Warszawa – Poczdam – Budapeszt – Bukareszt – Sofia. Był także zaangażowany w badania grawimetryczne podczas Pierwszej Polskiej Wyprawy Antarktycznej.
W latach 80. Zbigniew Ząbek kierował pomiarami sieci grawimetrycznej na terenie Libii. W latach 90. XX wieku stworzył absolutny grawimetr balistyczny, który działał na zasadzie obserwacji podrzutu oraz swobodnego spadku ciała w próżni. To unikalne urządzenie zapewniało dokładność na poziomie kilku mikrogali (mGal), co czyniło go wyjątkowym na światowym rynku.
Był także twórcą komparatorów precyzyjnych do łat niwelacyjnych, które umożliwiały komparację łat w pozycji pionowej. Komparator poziomo-pionowy funkcjonował w Instytucie Geodezji Wyższej i Astronomii Geodezyjnej, natomiast komparator laserowy był wykorzystywany do prac w terenie. Zmarł i został pochowany na cmentarzu rzymskokatolickim w Brwinowie.
Przypisy
- Wykaz profesorów i docentów Politechniki Warszawskiej zmarłych w latach 2000-2010, Zbigniew Ząbek
- Zbigniew Ząbek (1925-2005), GeoForum.pl
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Mieczysław Poniewski | Maciej Rybczyński | Elżbieta Trafiałek | Mariusz Nowak | Adam Nyk | Jacek Sterna | Stefan Kutrzeba | Czesław Stradowski | Jerzy Brinken | Antoni Rybarski | Józef Lisowski (immunolog) | Anna Świercz | Irena Szanser | Krzysztof Pańczyk | Beata Wojciechowska | Mieczysław Jaroński | Władysław Skłodowski | Tomasz Wyżyński | Jan Leszek Adamczyk | Jan CzarnockiOceń: Zbigniew Ząbek