Tomasz Wyżyński, urodzony 31 października 1958 roku w Kielcach, to uznany polski tłumacz literatury pięknej z języka angielskiego oraz leksykograf. Jego droga edukacyjna rozpoczęła się w VI Liceum Ogólnokształcącym im. Tadeusza Reytana w Warszawie, gdzie ukończył szkołę w 1977 roku.
Następnie kontynuował swoją edukację na Uniwersytecie Warszawskim w Instytucie Anglistyki, zdobywając dyplom w 1982 roku. Jego praca jako tłumacz oraz leksykograf przyczyniła się do popularyzacji literatury anglojęzycznej w Polsce.
Działalność
Tomasz Wyżyński, uznany tłumacz, rozpoczął swoją działalność w 1987 roku. Działalność artystyczną rozszerzył od 1994 roku, kiedy to zaczął tworzyć słowniki angielsko-polskie oraz polsko-angielskie, które są dostępne w formie publikacji książkowych, m.in. wydawanych przez Świat Książki, Klub dla Ciebie oraz Wydawnictwo WNT.
W ciągu swojej kariery napisał ponad sześćdziesiąt powieści literackich, a także zajął się przekładem poezji. W jego dorobku znajduje się przekład wierszy Williama Butlera Yeatsa na język polski oraz tłumaczenia polskich wierszy dla dzieci na język angielski. Wśród jego tłumaczeń można znaleźć takie utwory jak „Lokomotywa” Juliana Tuwima oraz „W pamiętniku Zofii Bobrówny” Juliusza Słowackiego. Ponadto, Wyżyński tłumaczył również wiersze współczesnych polskich poetów.
Współpraca Tomasza z wieloma wydawnictwami, takimi jak Iskry, Książka i Wiedza, Czytelnik, Albatros, Świat Książki oraz Czarna Owca potwierdzają jego znaczącą rolę na polskim rynku wydawniczym.
Wśród jego najważniejszych tłumaczeń znajduje się cykl dwunastu powieści historyczno-obyczajowych „Dziedzictwo rodu Poldarków” autorstwa brytyjskiego pisarza Winstona Grahama. Co więcej, polski przekład powieści „Światło, którego nie widać” autorstwa Anthony’ego Doerra zdobył tytuł Książki Roku 2015 na portalu Lubimyczytać.pl w kategorii powieści historycznej.
Tomasz Wyżyński mieszka w Warszawie i jest dumnym ojcem córki.
Publikacje książkowe
Słowniki angielsko-polskie i polsko-angielskie
Słowniki tematyczne
- 1994 – Angielsko-polski i polsko-angielski słownik biznesu (English-Polish and Polish-English Business Dictionary), Książka i Wiedza, ISBN 83-05-12671-4,
- 1995 – Słownik biznesu: angielsko-polski i polsko-angielski (Business Dictionary: English-Polish and Polish-English), Prószyński i S-ka, ISBN 83-85661-92-1,
- 2000 – Podręczny słownik idiomów angielskich (The Compact Dictionary of Idiomatic English), Świat Książki, ISBN 83-7227-362-6,
- 2013 – Angielsko-polski słownik biznesu z wymową, Polsko-angielski słownik biznesu z wymową, Wydawnictwo WNT, 2 tomy, ISBN 978-83-7926-026-3 oraz ISBN 978-83-7926-031-7.
Słowniki ogólne
- 1999 – Podręczny słownik angielsko-polski (The Compact English-Polish Dictionary), Podręczny słownik polsko-angielski (The Compact Polish-English Dictionary), Świat Książki, 2 tomy, ISBN 83-7227-423-1 oraz ISBN 83-7227-344-8; przedruk Wydawnictwa Horyzont, 2001, 1 tom, pod tytułem Słownik angielsko-polski i polsko-angielski, ISBN 83-7227-987-X,
- 2002 – Współczesny słownik angielsko-polski (The Contemporary English-Polish Dictionary), Współczesny słownik polsko-angielski (The Contemporary Polish-English Dictionary), Klub dla Ciebie, 2 tomy, ISBN 83-89076-76-4 oraz ISBN 83-88729-91-8,
- 2004 – Nowy praktyczny słownik angielsko-polski i polsko-angielski (The New Practical English-Polish and Polish-English Dictionary), Świat Książki, 1 tom, ISBN 83-247-0266-0,
- 2008 – Wielki uniwersalny słownik angielsko-polski (The Great Universal English-Polish Dictionary), Wielki uniwersalny słownik polsko-angielski (The Great Universal Polish-English Dictionary), Klub dla Ciebie, 2 tomy, ISBN 978-83-7404-900-9 oraz ISBN 978-83-7404-901-6; wznowienie Wydawnictwo WNT, 2013, ISBN 978-83-7926-114-7 oraz ISBN 978-83-7926-115-4.
Przekłady
- 1989 – Sucha biała pora (André Brink), ISBN 83-207-1161-4,
- 1991 – Wszystkiemu do widzenia (Robert Graves), ISBN 83-05-12565-3,
- 1992 – Zima Helikonii (Brian Aldiss), ISBN 83-207-1381-1,
- 1992 – Dzień przed północą (Stephen Hunter), ISBN 83-900658-1-9,
- 1992 – Wstąpić do piekła (Jack Higgins), ISBN 83-900658-5-1,
- 1993 – Złota sieć (Alistair MacLean, Simon Gandolfi), ISBN 83-85855-14-9,
- 1993 – Solo (Jack Higgins), ISBN 83-85855-03-3,
- 1993 – Bezkresne morze (Alistair MacLean), ISBN 83-900658-9-4,
- 1994 – Spisek Akwitanii (Robert Ludlum), ISBN 83-207-1386-2,
- 1994 – Fachman (Bernard Malamud), ISBN 83-207-1369-2,
- 1994 – Miłosny lot (Lewis Nkosi), ISBN 83-85606-50-5,
- 1994 – Król Lew (wersja książkowa, ISBN 83-7129-093-4),
- 1994 – Ambasador (André Brink), ISBN 83-07-02349-1,
- 1994 – Gra Geralda (Stephen King), ISBN 83-85855-33-5,
- 1995 – Saba (Jack Higgins), ISBN 83-85855-73-4,
- 1995 – Casper (Lisa Rojany), ISBN 83-7152-004-2,
- 1996 – Firma (John Grisham), ISBN 83-7129-228-7,
- 1998 – Czarownice (Roald Dahl), ISBN 83-7129-426-3,
- 1998 – Karol i fabryka czekolady (Roald Dahl), ISBN 83-87782-03-3,
- 1998 – Wielka szachownica (Zbigniew Brzeziński), ISBN 83-7227-198-4,
- 2000 – Żona magika (Brian Moore), ISBN 83-7227-195-X,
- 2000 – Synowie Bonapartego (Richard Howard), ISBN 83-7227-167-4,
- 2000 – Najeźdźcy Bonapartego (Richard Howard), ISBN 83-7227-536-X,
- 2001 – Generał cesarza (James Webb), ISBN 83-7227-630-7,
- 2001 – Podarunek (Danielle Steel), ISBN 83-7227-949-7,
- 2010 – Pamięć doskonała (Scott Bakker), ISBN 978-83-7659-539-9,
- 2013 – Czerwony smok (Thomas Harris), ISBN 978-83-7885-772-3,
- 2013 – Ikona (Frederick Forsyth), ISBN 978-83-7885-600-9,
- 2013 – Pięść Boga (Frederick Forsyth), ISBN 978-83-7885-638-2,
- 2013 – Kopalnia złota (Wilbur Smith), ISBN 978-83-7885-611-5,
- 2013 – Cień Dextera (Jeff Lindsay), ISBN 978-83-7885-697-9,
- 2013 – Koszmar na różowo (John D. MacDonald), ISBN 978-83-7885-666-5,
- 2014 – Demony Dextera (Jeff Lindsay), ISBN 978-83-7885-711-2,
- 2014 – Akta Odessy (Frederick Forsyth), ISBN 978-83-8125-714-5,
- 2014 – Baśnie braci Grimm dla dorosłych i młodzieży (Philip Pullman), ISBN 978-83-7985-652-7,
- 2015 – Pierwszych piętnaście żywotów Harry’ego Augusta (Claire North), ISBN 978-83-7943-792-4,
- 2015 – W sieci (Thomas Pynchon), ISBN 978-83-7985-189-8,
- 2015 – Cierpienia Dextera (Jeff Lindsay), ISBN 978-83-7885-969-7,
- 2015 – Córka pszczelarza (Santa Montefiore), ISBN 978-83-8031-128-2,
- 2015 – Światło, którego nie widać (Anthony Doerr), ISBN 978-83-8015-202-1,
- 2015 – Przeżyć. Droga dziewczyny z Korei Północnej do wolności (Park Yeon-mi, Maryanne Vollers), ISBN 978-83-8015-246-5,
- 2015 – Syn szpiega (Bryan Denson), ISBN 978-83-8015-056-0,
- 2016 – Dotyk (Claire North), ISBN 978-83-8031-404-7,
- 2016 – Tajemnice Amy Snow (Tracy Rees), ISBN 978-83-8015-265-6,
- 2016 – Dziewięć dni (Gilly Macmillan), ISBN 978-83-7943-933-1,
- 2016 – Ross Poldark (Winston Graham), ISBN 978-83-8015-165-9,
- 2016 – Demelza (Winston Graham), ISBN 978-83-8015-167-3,
- 2016 – Jeremy Poldark (Winston Graham), ISBN 978-83-8015-169-7,
- 2016 – Warleggan (Winston Graham), ISBN 978-83-8015-460-5,
- 2017 – Perfekcyjna dziewczyna (Gilly Macmillan), ISBN 978-83-8031-557-0,
- 2017 – Czarny księżyc (Winston Graham), ISBN 978-83-8015-462-9,
- 2017 – Cztery łabędzie (Winston Graham), ISBN 978-83-8015-464-3,
- 2017 – Fala gniewu (Winston Graham), ISBN 978-83-8015-466-7,
- 2018 – Florence Grace (Tracy Rees), ISBN 978-83-8015-945-7,
- 2018 – Przybysz z morza (Winston Graham), ISBN 978-83-8015-742-2,
- 2018 – Taniec młynarza (Winston Graham), ISBN 978-83-8015-744-6,
- 2018 – Puchar miłości (Winston Graham), ISBN 978-83-8015-746-0,
- 2018 – Pogięta szpada (Winston Graham), ISBN 978-83-8015-749-1,
- 2019 – Bella Poldark (Winston Graham), ISBN 978-83-8015-752-1,
- 2019 – Moje lato w Tenby (Tracy Rees), ISBN 978-83-8015-947-1,
- 2019 – 84 000 (Claire North), ISBN 978-83-8139-008-8,
- 2019 – Dziecko znikąd (Christian White), ISBN 978-83-8015-928-0,
- 2020 – Umysł zabójcy (Mike Omer), ISBN 978-83-8139-225-9,
- 2020 – W ciemnościach (Mike Omer), ISBN 978-83-8139-477-2,
- 2020 – U schyłku dnia (Claire North), ISBN 978-83-8139-312-6,
- 2020 – Cordelia (Winston Graham), ISBN 978-83-8143-344-0,
- 2020 – Inni ludzie (C.J. Tudor), ISBN 978-83-8143-322-8,
- 2021 – Płonące dziewczyny (C.J. Tudor), ISBN 978-83-8143-663-2,
- 2021 – Światło głębin (Frances Hardinge), ISBN 978-83-8143-620-5,
- 2022 – W otchłani strachu (Alex Finlay), ISBN 978-83-8252-030-9,
- 2022 – Metropolis: największy wynalazek ludzkości (Ben Wilson), ISBN 978-83-8143-050-0,
- 2022 – Sprawa śmierci i życia (Irvin Yalom, Marilyn Yalom), ISBN 978-83-8252-022-4,
- 2023 – The Night Shift (Alex Finlay), ISBN 978-83-8252-306-5,
- 2023 – Pani March (Virginia Feito), ISBN 978-83-8252-045-3,
- 2023 – Szmuc (Felicia Berliner), ISBN 978-83-8252-419-2,
- 2023 – 33 strategie wojny (Robert Greene), ISBN 978-83-8252-322-5,
- 2023 – Nie wracaj do domu, Michelle (Hannah Mary McKinnon), ISBN 978-83-8289-636-7,
- 2023 – Ocaleni (Jane Harper), ISBN 978-83-8252-111-5,
- 2023 – Śmierć czarnej wdowy (James Patterson, J.D. Barker), ISBN 978-83-8252-463-5,
- 2024 – Miasto pod jednym dachem (Iris Yamashita), ISBN 978-83-8252-545-8,
- 2024 – Debit (C.J. Tudor), ISBN 978-83-8252-433-8,
- 2024 – Kiedy byłyśmy ptakami (Ayanna Lloyd Banwo), ISBN 978-83-8252-543-4,
- 2024 – Umrzeć przez grzeczność (Geena Davis), ISBN 978-83-8252-772-8,
- 2024 – Opuszczona (J.D. Barker), ISBN 978-83-8252-742-1,
- 2024 – Dziewczyna z wyspy zapachów (Erica Bauermeister), ISBN 978-83-8139-317-1.
Przypisy
- Tomasz Wyżyński [online], echa.com.pl [dostęp 12.04.2023 r.]
- Esensjopedia, Tomasz Wyżyński: notka biograficzna [online], esensja.pl [dostęp 18.03.2021 r.]
- a b c Tomasz Wyżyński, [w:] encyklopediafantastyki.pl [dostęp 10.07.2021 r.]
- Wydawnictwo CzarnaW.C., Dzisiaj premiera „Belli Poldark” [online], Centrum Prasowe PAP, 30.01.2019 r. [dostęp 11.05.2020 r.]
- Anthony Doerr, „Światło, którego nie widać” [online], lubimyczytac.pl [dostęp 11.05.2020 r.]
- Nominacja do nagrody Książka Roku 2015 portalu Lubimyczytać.pl w kategorii science fiction, Claire North, „Pierwszych piętnaście żywotów Harry’ego Augusta” [online], lubimyczytac.pl [dostęp 22.08.2020 r.]
- Nominacja do nagrody Książka Roku 2015 portalu Lubimyczytać.pl w kategorii literatura faktu, Maryanne Vollers, Yeonmi Park, „Przeżyć. Droga dziewczyny z Korei Północnej do wolności” [online], lubimyczytac.pl [dostęp 22.08.2020 r.]
- Nominacja do nagrody Książka Roku 2016 portalu Lubimyczytać.pl w kategorii kryminał, sensacja, thriller, Gilly Macmillan, „Dziewięć dni” [online], lubimyczytac.pl [dostęp 22.08.2020 r.]
- Nominacja do nagrody Książka Roku 2017 portalu Lubimyczytać.pl w kategorii powieść historyczna, Winston Graham, „Czarny księżyc” [online], lubimyczytac.pl [dostęp 22.08.2020 r.]
- Nominacja do nagrody Książka Roku 2019 portalu Lubimyczytać.pl w kategorii powieść historyczna, Winston Graham, „Bella Poldark” [online], lubimyczytac.pl [dostęp 22.08.2020 r.]
- Halina Gacowa: Bibliografia literatury polskiej. Nowy Korbut. Literatura Romantyzmu. T. 11. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 2000 r.
- WojciechW. Rylski, Absolwenci Reytana 1977 [online], wne.uw.edu.pl [dostęp 08.07.2020 r.]
- a b TomaszT. Wyżyński, „Wielki słownik idiomów angielskich”, LexLand s.c., 2013 r.
- „Equivalencias 20: revista internacional de poesía”, 1990 r.
- William Butler Yeats: Wiersze wybrane. Wybór tekstów Wanda Rulewicz, Tomasz Wyżyński. Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1997 r.
- The Flying Cow and Other Polish Verses for Children, 1988 r.
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Władysław Skłodowski | Mieczysław Jaroński | Beata Wojciechowska | Krzysztof Pańczyk | Irena Szanser | Anna Świercz | Józef Lisowski (immunolog) | Zbigniew Ząbek | Mieczysław Poniewski | Maciej Rybczyński | Jan Leszek Adamczyk | Jan Czarnocki | Zygmunt Czubiński | Marian Jedlicki | Karol Drymmer | Adam Massalski | Marzena Marczewska | Stanisław Meducki | Bronisław Wołoszyn | Marek Jóźwiak (przyrodnik)Oceń: Tomasz Wyżyński