Antoni Rybarski

Nauka i edukacja

Antoni Rybarski, urodzony 24 października 1886 roku w Kielcach, jest postacią o niezwykle ciekawym dorobku. Jego życie zakończyło się 3 grudnia 1962 roku w Warszawie, gdzie spędził wiele lat swojej kariery zawodowej.

Był polskim archiwistą oraz historykiem, a także wydawcą źródeł historycznych, co potwierdza znaczenie jego pracy w obszarze polskiej historiografii. Jego osiągnięcia przyczyniły się do rozwoju wiedzy o polskiej historii oraz do zachowania jej dziedzictwa dla przyszłych pokoleń.

Życiorys

Antoni Rybarski przyszedł na świat jako syn Feliksa, nauczyciela szkoły średniej, oraz Antoniny z Zamojskich. Uczestniczył w nauce w Męskim Gimnazjum Rządowym w Kielcach, gdzie zaangażował się w protesty przeciwko rusyfikacji, a maturę zdobył w roku 1904. W 1912 roku ukończył studia historyczne na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Tytuł doktora uzyskał w roku 1913 na podstawie pracy dyplomowej zatytułowanej *Pochodzenie i początek rodu Odrowążów*, a w 1954 roku awansował na stanowisko docenta.

W 1913 roku rozpoczął swoją karierę w Gabinecie Nauk Historycznych przy Towarzystwie Naukowym Warszawskim. Od kwietnia do sierpnia 1917 roku był członkiem Komisji Archiwalnej Tymczasowej Rady Stanu. Po rozwiązaniu komisji, od 1 marca 1918 roku, pracował w Wydziale Archiwów Państwowych Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego. Na początku piastował stanowisko referenta, a następnie został radcą, a później starszym radcą. Jego praca obejmowała sprawy organizacyjno-prawne i nadzór nad archiwami terenowymi, do których analizował różnorodne sprawozdania.

W dniu 11 listopada 1918 roku, w towarzystwie swojego przełożonego Stefana Ehrenkreutzem oraz przedstawiciela ministerstwa Kazimierza Konarskiego, Rybarski przejął archiwa warszawskie od instytucji niemieckich. Ponadto brał udział w polskich misjach rewindykacyjnych archiwaliów w Moskwie. W dziedzinie heraldyki był także rzeczoznawcą.

Podczas hitlerowskiej okupacji, na mocy nominacji władz niemieckich, został dyrektorem Archiwum Głównego Akt Dawnych w Warszawie, gdzie ściśle współpracował z wcześniejszym dyrektorem, Adamem Stebelskim. Po powstaniu warszawskim, Rybarski został wysiedlony do Kielc, tam pracując w Archiwum Państwowym do stycznia 1945 roku. Po powrocie do Warszawy, wznowił pracę w Wydziale Archiwów Państwowych i w 1949 roku przeszedł do Archiwum Głównego Akt Dawnych, gdzie zajął się m.in. opracowaniem zasobu staropolskiego i sumaryzowaniem Metryki Koronnej. W 1957 roku przeszedł na zasłużoną emeryturę.

W jego dorobku znalazło się wiele opracowań dotyczących działalności archiwów państwowych, publikowanych na łamach *Archeionu*, oraz współpraca przy tłumaczeniu radzieckiego podręcznika autorstwa K. G. Mitiajewa, zatytułowanego *Teoria i praktyka pracy archiwalnej* (1954). Rybarski został uhonorowany wieloma odznaczeniami, w tym Złotym Krzyżem Zasługi (1948) oraz Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (1930 i 1957), a także Medalem 10-lecia Polski Ludowej.

Jego życie osobiste współtworzyła Zofia Ligowska, z którą miał dwie córki: Annę i Izabelę. Antoni Rybarski zmarł w Warszawie 3 grudnia 1962 roku i spoczął na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 80-5-22/23).

Przypisy

  1. Cmentarz Stare Powązki: JAN GURBSKI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 07.03.2020 r.]
  2. B. Szabat, Ku niepodległości, [w:] Kielce przez stulecia, red. nacz. J. Główka, Kielce 2014 r., s. 293.
  3. M. Wąsowicz, Rybarski Antoni, [w:] Słownik biograficzny archiwistów polskich, t. I: 1918–1984, Warszawa–Łódź 1988 r., s. 190.
  4. A. Rybarski, Centralny zarząd archiwalny w odrodzonej Rzeczypospolitej polskiej, „Archeion”, T. I (1927 r.), s. 4.
  5. A. Rybarski, Centralny zarząd archiwalny w odrodzonej Rzeczypospolitej polskiej, „Archeion”, T. I (1927 r.), s. 7.
  6. A. Rybarski, Centralny zarząd archiwalny w odrodzonej Rzeczypospolitej polskiej, „Archeion”, T. I (1927 r.), s. 9.

Oceń: Antoni Rybarski

★★★★★
Średnia ocena:4.97 Liczba ocen:23