Aleja IX Wieków Kielc

---

Przebieg

Ulica ma swój początek na rondzie im. Herlinga Grudzińskiego, w miejscu, gdzie łączy się z innymi ważnymi ulicami, takimi jak: Ignacego Paderewskiego, Czarnowską, 1 Maja oraz Stefan Okrzei. W dalszym ciągu ulica krzyżuje się m.in. z ulicami: Warszawską, Bodzentyńską oraz Starodomaszowską.

Jest to odcinek, który kończy się na skrzyżowaniu z ulicami: Sandomierską, Źródłową oraz Aleją Solidarności.

Historia

Aleja IX Wieków Kielc to stosunkowo nowa ulica, której budowa miała miejsce na przełomie lat 60. i 70. XX wieku. Jej nazwa została nadana w związku z obchodami 900-lecia Kielc, choć nie ma jednoznacznych dowodów, że rocznica ta przypadała na lata 1970 lub 1971.

W miejscu obecnej południowej nitki alei, na zachód od ulicy Warszawskiej, znajdowała się niegdyś ulica Starowarszawskie Przedmieście. Nazwa tej ulicy wywodziła się z obszaru, w którym była usytuowana – za bramami miejskimi formowało się przedmieście, znane jako warszawskie. Przed wojną był to odcinek o niezbyt regularnej zabudowie, przetrwał on do końca lat 60. XX wieku, kiedy to zburzono okoliczne obiekty, aby zrobić miejsce dla nowej alei.

Aleja IX Wieków Kielc i okolice a kieleccy Żydzi

Osobnym wątkiem związanym z Alei IX Wieków Kielc jest historia kieleckich Żydów, do których nawiązuje również wiele artykułów, takich jak: Synagoga w Kielcach, Getto w Kielcach oraz Pogrom kielecki. W 1909 roku, przy ulicy Nowowarszawskiej (obecnej Warszawskiej), otwarto synagogę, która obecnie mieści się pomiędzy jezdniami Alei IX Wieków Kielc. W trakcie II wojny światowej obiekt ten został zniszczony przez okupantów. Po wojnie, budynek przekształcono na potrzeby Wojewódzkiego Archiwum Państwowego, a jego styl został odnowiony w duchu socrealizmu. Obecnie synagoga nie pełni już funkcji archiwum, a w 1987 roku została wpisana na rejestr zabytków, z planem modernizacji budynku po jego przejęciu przez miasto w 2024 roku.

W okresie wojny, przed powstaniem Alei, zachodni fragment tego odcinka stanowił część kieleckiego getta. Szacuje się, że w tym czasie zamordowano ponad 1,2 tys. Żydów, a kolejne 20 tys. zostało deportowanych. W okolicy Alei IX Wieków Kielc można znaleźć wiele pomników poświęconych ofiarom narodu żydowskiego, w tym jeden umiejscowiony na zachód od dawnej synagogi. Na pomniku widnieje napis:

„Pamięci 27 000 Żydów z kieleckiego getta zamordowanych przez Niemców w latach 1939-1944 w Kielcach oraz Treblince i innych obozach zagłady Społeczeństwo Kielc”

Niedaleko Alei IX Wieków Kielc znajduje się także ulica Planty, gdzie w 1946 roku miało miejsce tzw. pogrom kielecki, w wyniku którego zginęło 37 Żydów.

Ważniejsze obiekty przy alei IX Wieków Kielc

Wzdłuż alei IX Wieków Kielc znajduje się wiele istotnych punktów, które zasługują na uwagę. Przede wszystkim, można zauważyć Świętokrzyski Urząd Wojewódzki oraz Urząd Marszałkowski, które pełnią kluczowe funkcje administracyjne w regionie.

Kolejnym interesującym miejscem jest dawna synagoga, która przez pewien okres była siedzibą Wojewódzkiego Archiwum Państwowego. To miejsce ma znaczenie historyczne i kulturowe, będąc świadkiem wielu ważnych wydarzeń w dziejach Kielc.

Na alei znajduje się także budynek Collegium Medicum Uniwersytetu Jana Kochanowskiego, który oferuje kształcenie na bardzo wysokim poziomie w dziedzinie medycyny.

Nie można przy tym zapomnieć o Kościele św. Wojciecha, który stanowi istotny element krajobrazu architektonicznego oraz duchowego tej części Kielc. Jego unikalna architektura oraz znaczenie historyczne czynią go prawdziwą perełką wśród obiektów przy alei.

Przebudowy alei IX Wieków Kielc

W roku 2010 przeprowadzono gruntowny remont alei IX Wieków Kielc na odcinku pomiędzy rondem Gustawa Herlinga-Grudzińskiego a ulicą Warszawską. Remont ten był opóźniony, co zrodziło wiele negatywnych komentarzy wśród lokalnych mieszkańców.

W nocy z 18 na 19 sierpnia 2023 roku rozpoczęto zaplanowane prace remontowe na odcinku między ulicami Warszawską a Bodzentyńską. Inwestycja zyskała finansowanie z „Programu Inwestycji Strategicznych Polski Ład”, co potwierdziło jej znaczenie dla lokalnej infrastruktury. Już 16 września południowa jezdnia została oddana do użytkowania, a 30 października przyszedł czas na północną jezdnię. Kolejne etapy prac koncentrowały się na budowie chodników oraz ścieżki rowerowej.

Dodatkowo, 14 lipca 2023 roku rozpoczęła się budowa parku, który ma powstać pomiędzy jezdniami al. IX Wieków Kielc, w obszarze pomiędzy skrzyżowaniem z ulicami Nowy Świat a Mojżesza Pelca do historycznej synagogi. Inwestycja ta jest częścią większego projektu zielonej rewitalizacji kieleckiego śródmieścia, chociaż spotkała się z licznymi kontrowersjami dotyczących lokalizacji.

Komunikacja miejska

„Aleja IX Wieków Kielc to jedna z czołowych tras komunikacyjnych w tym mieście. Bez wątpienia wyróżnia się ona doskonałym dostępem do różnych środków transportu publicznego.”

Na tej arterii znajduje się 6 przystanków, które są obsługiwane przez 21 różnorodnych linii autobusowych. Należą do nich linie: 0W, 10, 11, 13, 14, 21, 24, 25, 26, 35, 36, 38, 41, 43, 46, 47, 53, 102, F, N1 oraz N2.

---

Oceń: Aleja IX Wieków Kielc

---