Szlomo Berliński

---

Życiorys

Szlomo Berliński przyszedł na świat w Kielcach, w biednej rodzinie robotniczej. W młodym wieku przeniósł się do Łodzi, gdzie życie w trudnych warunkach wymagało od niego wielkiego wysiłku. Jako młody człowiek zatrudnił się przy ręcznym wyrobie czapek. Mieszkał na Bałutach, przy Bałuckim Rynku 12, co miało wpływ na jego wrażliwość artystyczną.

W wyniku wybuchu II wojny światowej, kiedy Niemcy wkroczyli do Łodzi, Berliński postanowił uciec do Białegostoku, gdzie rządziła wówczas władza radziecka. Szybko zaczął publikować swoje utwory w sowieckich czasopismach literackich, w języku jidysz. Jego poezja zyskała uznanie dzięki wydaniu zbioru przez oficjalne wydawnictwo „Emes”.

Po niemieckiej inwazji na ZSRR w 1941 roku, Berliński ewakuował się do Azji Środkowej, gdzie przetrzymał trudne chwile wojenne. Po wojnie, w 1945 roku, powrócił do Łodzi, gdzie kontynuował publikowanie swoich dzieł w nowej prasie żydowskiej, która powstała na gruzach wojny. Jednak jeszcze w tym samym roku, postanowił przekroczyć nielegalnie granicę niemiecką, zdobywając się na odwagę, i dotarł do amerykańskiej strefy okupacyjnej. W tym trudnym okresie życia mieszkał w obozach dla uchodźców, gdzie nie przestawał pisać i wydawać tomiki poezji.

W roku 1950, Berliński osiedlił się w Izraelu, gdzie jego twórczość znalazła nowe życie. W tamtejszych warunkach opublikował również swoje wspomnienia w języku hebrajskim. Po długiej drodze pełnej wyzwań, zmarł w Tel Awiwie w 1964 roku.

Twórczość

Autor posługiwał się językiem jidysz w swojej twórczości. Zmiany, jakie miały miejsce pod koniec XIX wieku, doprowadziły do sytuacji, w której przeważająca część Żydów zamieszkujących Łódź komunikowała się wyłącznie w jidysz. Ciekawostką tamtych czasów było to, że wielu członków łódzkiej społeczności żydowskiej nie znało języka polskiego, a ich aktywność ograniczała się do obszaru Starego Miasta. W miarę upływu lat, rosło zapotrzebowanie na tanie i wartościowe publikacje w jidysz.

Pierwsze nowele autora, które ukazały się w lokalnych łódzkich gazetach, zostały przyjęte z entuzjazmem i przyczyniły się do jego popularności wśród żydowskich literatów Łodzi. W swoich pracach nie stawiał na pierwszym planie idei lewicowych, co może być istotnym szczegółem związanym z jego twórczością. Z biegiem czasu zaczął publikować również w warszawskich gazetach, takich jak „Hajnt” oraz „Unzer Ekspres”.

Jego talent przyciągnął uwagę znanego na całym świecie pisarza żydowskiego Szaloma Asza, który odwiedził go w jego skromnym mieszkaniu na Bałutach. Asz, poruszony niewydanymi dziełami Berlińskiego, postanowił wesprzeć młodego twórcę, przekazując mu fundusze na wydanie debiutanckiej książki. Ostatecznie tom poezji zatytułowany Cwiszn cwaj gasn (Między dwiema ulicami) cieszył się tak dużym zainteresowaniem, że szybko się wyprzedał, co skłoniło wydawcę do podjęcia decyzji o drugim nakładzie.

---

Oceń: Szlomo Berliński

---