Arnold Aron Lewak to postać, która pozostawiła niezatarte ślady w historii muzyki. Urodził się 29 grudnia 1902 roku w Kielcach, gdzie przyszłość artystyczna zaczęła się rozwijać w atmosferze bogatej kultury muzycznej. Życie Arnolda zakończyło się 7 listopada 1976 roku, a jego ostatnie dni spędził w Katowicach.
Był niezwykle utalentowanym muzykiem, który nie tylko grał na pianinie, ale także doskonale władał skrzypcami oraz altówką. Jego wszechstronność jako muzyka przejawiała się również w umiejętności dyrygowania różnorodnymi zespołami orkiestrowymi, co czyniło go jedną z bardziej znanych postaci w polskim świecie muzycznym.
Życiorys
Arnold Lewak był rodziną Jakuba, który zdobył swoje muzyczne wykształcenie w Konserwatorium Muzycznym Heleny Kijeńskiej w Łodzi, a jego edukacja zakończyła się w 1926 roku. Już od 1920 roku rozpoczął pracę jako pianista w niemych kinach w Łodzi, co znakomicie wpłynęło na jego późniejszą karierę. W ciągu lat prowadził zespół instrumentalny w Grand Hotelu oraz aktywnie występował w Krakowie między 1927 a 1930 rokiem. Następnie, w latach 1931-1932, jego talent objawił się w Zakopanem, gdzie grał w kawiarni Franciszka Trzaskowskiego.
W tym okresie Lewak miał zaszczyt spotykać się z wieloma osobistościami artystycznymi. Jak zauważył gazeta „Trubadur Warszawy”, „w Zakopanem u Trzaski koncertuje znakomita orkiestra Lewaka i Schildhorna. Pierwszy z nich to znakomity pianista o kolosalnej technice, drugi – młody, uzdolniony skrzypek (…), dają codziennie licznej publiczności prawdziwą biesiadę muzyczną. Jeżeli dodamy, że oprócz muzyki jazzowej jest jeszcze, choć w małych dawkach, muzyka poważna, i to w wykonaniu takich mistrzów, wtedy zrozumiemy, dlaczego orkiestra u Trzaski ma takie duże powodzenie.”
W roku 1933 Lewak przeniósł się do Katowic, gdzie stworzył nowe artystyczne możliwości. Krótko przed II wojną światową dołączył do zespołu instrumentalnego Banda w Krakowie, założonego przez Stanisława Landau. W skład zespołu wchodzili tacy muzycy jak Leopold Haar, Bernard (Jan) Potok i Zygmunt Haar, a także mniej znani artyści, Dudek i Minzer. Niestety, w czasie wojny Arnold Lewak stał się więźniem obozów koncentracyjnych.
Po wyzwoleniu z rąk gestapo, Lewak objął stanowisko kierownika muzycznego w Teatrze Satyry w Łodzi. W latach 1947-1950 kierował zespołem rozrywkowym w Katowicach, a potem pracował jako instruktor w lokalnych domach kultury w Katowicach i Gliwicach. Dodatkowo, był akompaniatorem na katowickiej Estradzie. W latach 1958-1968 sprawował funkcję korepetytora solistów w Operetce Śląskiej w Gliwicach.
Do jego dorobku artystycznego należy również stworzenie muzyki tanecznej oraz skomponowanie muzyki do sztuki „Wspólne Mieszkanie”, wystawianej w teatrze w Jeleniej Górze w 1965 roku.
Przypisy
- François F. Guesnet, Benjamin B. Matis, Antony A. Polonsky (red.), Jews and Music-Making in the Polish Land, „Studies in Polish Jewry”, 32, 2020, s. 376.
- Biogramy | Wirtualny Sztetl [online], sztetl.org.pl [dostęp 20.08.2022 r.]
- a b Lewak, Arnold – Osoby – Cyfrowa Biblioteka Polskiej Piosenki [online], bibliotekapiosenki.pl [dostęp 20.08.2022 r.]
- Holocaust Survivors and Victims Database – Arnold LEWAK [online], www.ushmm.org [dostęp 20.08.2022 r.]
- Operetka Śląska, [w:] Encyklopedia teatru polskiego [dostęp 20.08.2022 r.]
- „Trubadur Warszawy” (3), 1931, s. 8.
- https://jazzwkrakowie.pl/index.php/historia/
- http://jbc.jelenia-gora.pl/Content/20565/KK_21295_1965_Wspolne-mieszkanie-a_21295.pdf
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Agnieszka Dyk | Szlomo Berliński | Gerson Iskowicz | Paulina Biernat | Ryszard Zamorski | Grzegorz Chrapkiewicz | Gustaw Herling-Grudziński | Marcin Bracichowicz | Mariusz Malec (reżyser) | Wiesław Gołas | Wiesław Jażdżyński | Marika Domińczyk | Paweł Pierściński | Sylwia Restecka | Stefan Krzyszkowski | Krystyna Skuszanka | Dariusz Kowalski (rzeźbiarz) | Halina Stawowy-Dombrowska | Paweł Wawrzeńczyk | Anna JanikOceń: Arnold Lewak