Bronisława z Bierzyńskich Poświkowa, urodzona w 1855 roku w Kielcach, to postać, która na stałe wpisała się w karty polskiej sztuki. Zmarła 13 marca 1902 roku we Lwowie. Była nie tylko malarką, ale również twórczynią sztuki użytkowej oraz pedagogiem, łącząc swoje artystyczne pasje z działalnością edukacyjną.
Jej różnorodna twórczość i zaangażowanie w rozwój sztuki w Polsce czynią ją niezwykle istotną postacią w historii kultury narodowej.
Życiorys
Bronisława Poświkowa przyszła na świat w 1855 roku w Kielcach, gdzie również spędziła swoje wczesne lata. Swoje życie osobiste związała z Mieczysławem Poświkiem, warszawskim księgowym, z którym 22 lipca 1874 roku wzięła ślub. Po ślubie przeprowadzili się do Warszawy, gdzie zaczęły się trudne czasy dla rodziny. Mąż Poświkowej, popadając w długi, ostatecznie stracił wzrok, co zmusiło ją do podjęcia pracy na rzecz utrzymania rodziny.
Aby zdobyć niezbędne umiejętności, zaczęła kształcić się w rysunku oraz malarstwie. Uczyła się pod okiem znakomitych artystów, takich jak Wojciech Gerson, a także w szkole malarstwa dla kobiet Mariana Wiesiołowskiego oraz u Marii Andrzejkowiczówny. Jej talent szybko zyskał uznanie – w 1881 roku wystawiła swoje prace w pałacu Brühla. Zaledwie trzy lata później wzięła udział w wystawie sztuki użytkowej w Towarzystwie Zachęty Sztuk Pięknych, gdzie zaprezentowała wachlarze, ekrany i artystycznie zdobione teczki.
W 1886 roku jej malowane wzory na porcelanie zdobyły uznanie na wystawie sztuki użytkowej, co było jej dużym sukcesem. W ciągu następnych lat, od 1887 do 1898 oraz w 1901 roku, wystawiała w Towarzystwie Zachęty Sztuk Pięknych liczne prace, w tym pastele i obrazy olejne – głównie przedstawiające martwe natury. W 1888 roku została wyróżniona pochwałą przez towarzystwo, a jej indywidualna wystawa miała miejsce w Salonie Aleksandra Krywulta. Po zakończeniu działalności Salonu, w 1899 roku, Poświkowa wycofała się w geście protestu przeciwko niskiemu poziomowi artystycznemu ekspozycji.
Jej prace, takie jak olejne obrazy imitujące gobeliny, zdobywały kolejno nagrody w 1889 roku. W 1890 roku Poświkowa otworzyła w swoim domu szkołę malarstwa i rzeźby dla kobiet, gdzie uczyła różnorodnych technik, od ornamentacji po malarstwo na różnych powierzchniach, takich jak tkaniny, porcelana i drewno. Szkoła, wzorowana na bawarskiej Kunstgewerbeschule, stała się miejscem cenionym przez artystki.
W kolejnych latach, od 1894 do 1900 roku, kontynuowała wystawianie swoich prac w Towarzystwie Zachęty Sztuk Pięknych, koncentrując się na motywach roślinnych. W 1894 roku zdobyła srebrny medal podczas wystawy w Grazu, a w następnym roku, prezentując gobeliny w Petersburgu, zyskała uznanie za sceny alegoryczne i mitologiczne. W 1896 roku odbyła się kolejna wystawa indywidualna w Salonie Krywulta.
W 1902 roku sprawy osobiste zmusiły Poświkową do podróży do Lwowa w celu opieki nad chorą córką. Jej zdrowie pogorszyło się, a ona sama zmarła 13 lutego tego samego roku z powodu zapalenia płuc. Ostatnie dni swojego życia spędziła w twórczym zgiełku. Po jej śmierci zorganizowano pośmiertną wystawę jej prac we Lwowie, a rok później także w Warszawie, upamiętniając jej wkład w sztukę i kulturę.
Życie prywatne
Bronisława Poświkowa była córką urzędnika Bronisława Bierzyńskiego oraz Karoliny z Porębskich. W jej rodzinie znajdował się także brat, Mieczysław. W wyniku małżeństwa z Mieczysławem Poświkiem, Bronisława została matką dwojga dzieci. Jej córka Karolina, która spróbowała swoich sił jako aktorka, oraz syn Bronisław, który w dorosłym życiu wybrał karierę inżyniera.
Przypisy
- a b Nie(d)ocenione. Kielecka herstoria [online], Made in Świętokrzyskie, 05.02.2019 r. [dostęp 09.11.2019 r.]
- a b c d e Bronisława Poświkowa (z domu Bierzyńska) [online], www.ipsb.nina.gov.pl [dostęp 08.11.2019 r.]
- MałgorzataM. Czyńska MałgorzataM., Metafizyczny harem, 2016 r., ISBN 83-240-4356-X, ISBN 978-83-240-4356-9.
- CecyliaC. Walewska CecyliaC., Ruch kobiecy w Polsce - cz. II, Warszawa: Gebethner i Wolff, 1909 r.
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Tadeusz Rybkowski | Janusz Radwański | Anna Janik | Paweł Wawrzeńczyk | Halina Stawowy-Dombrowska | Dariusz Kowalski (rzeźbiarz) | Krystyna Skuszanka | Stefan Krzyszkowski | Sylwia Restecka | Paweł Pierściński | Stanisław Piołun-Noyszewski | Edyta Herbuś | Roksana Kularska-Król | Anna Proszkowska | Wojciech Stachurski | Jan Winczakiewicz | Marcin Patrzałek | Edmund Niziurski | Maria Dłużewska | Marcin SzczurkiewiczOceń: Bronisława Poświkowa