Tadeusz Styka, urodzony 12 kwietnia 1889 roku w Kielcach, był wybitnym polskim malarzem specjalizującym się w portretach. Jego życie artystyczne zakończyło się 11 września 1954 roku w Nowym Jorku, gdzie zmarł.
Styka pochodził z renomowanego artystycznego rodu Styków, którego członkowie zasłużyli się w dziedzinie sztuki. Jego prace charakteryzowały się nie tylko umiejętnością uchwycenia fizycznej świetności modeli, ale również ich duchowych cech.
Życiorys
Tadeusz Styka był pierworodnym synem Jana Styki i wyrastał w licznej rodzinie, w której miał czterech współbraci: brata Adama oraz siostry Marię, Zofię i Janinę. Już w dzieciństwie ujawniał swoje artystyczne zdolności, co skutkowało wczesnym rozpoczęciem edukacji plastycznej pod okiem swojego ojca.
Warto zaznaczyć, że Tadeusz nie kształcił się w tradycyjny sposób w ramach uczelni artystycznych, gdyż jego ojciec preferował mniej formalne podejście do nauczania, obawiając się, że edukacja akademicka mogłaby być dla młodego twórcy szkodliwa i bezcelowa.
Podstawy rysunku zdobywał poprzez naukę indywidualną od swojego ojca, a znany jest przede wszystkim z portretów czołowych postaci pierwszej połowy XX wieku, takich jak Poli Negri, Ignacy Paderewski czy Enrico Caruso. Jego malarstwo obejmowało również różnorodne tematy, w tym sceny religijne, symboliczne, akty oraz zwierzęta, zwłaszcza lwy, które były jego szczególną fascynacją.
Tadeusz często współpracował z bratem, co dodatkowo wzbogacało ich twórczość. W uznaniu jego osiągnięć artystycznych, otrzymał francuską Legię Honorową, co świadczy o jego znaczeniu w świecie sztuki.
Artysta spędził ostatnie lata życia w Nowym Jorku, gdzie zmarł. Jego ciało spoczywa obok ojca na cmentarzu Forest Lawn Memorial Park w Glendale, Los Angeles.
Życie prywatne
Na początku lat dwudziestych Tadeusz Styka nawiązał romans z Polą Negri, znaną międzynarodową gwiazdą kina niemego. Związek ten okazał się jednak krótkotrwały, gdyż już w 1923 roku Apolonia zaręczyła się z Charliem Chaplinem. Mimo rozstania, oboje utrzymywali przyjacielskie stosunki. Artysta dwukrotnie portretował Negri – pierwszy obraz przedstawiał ją w futrze, zsuniętym do połowy pleców, powstał w 1922 roku, a drugi, w szmaragdowej sukni, wobec którego wykonania data to 1924. Oba dzieła można podziwiać w Muzeum Narodowym w Warszawie.
Początek lat dwudziestych to także czas, kiedy Tadeusz Styka zaprzyjaźnił się z Williamem Andrews Clarkiem, amerykańskim przedsiębiorcą oraz senatorem. Dzięki renomie Clark stał się portrecistą jego rodziny, często odwiedzając ich rezydencję w Santa Barbara w Kalifornii oraz apartament w Nowym Jorku.
Córka Williama, Huguette Marcelle, okazała się utalentowaną artystką. W wieku osiemnastu lat stała się uczennicą Styki, a lekcje malarstwa odbywały się głównie w Nowym Jorku, gdzie znajdowała się pracownia artysty oraz nieformalny dom Clarków. W miarę upływu czasu Styka stworzył wiele portretów swojej podopiecznej. Zaczęto podejrzewać, że Huguette może być zakochana w swoim nauczycielu, który był od niej niemal o dwie dekady starszy – jest to możliwe, że uczucie było odwzajemnione.
Przypuszczalnie z tego powodu w grudniu 1927 roku ogłoszono aranżowane zaręczyny Huguette z Williamem MacDonaldem Gowerem. Choć skandal, który mógłby wybuchnąć z tej sytuacji, udało się zażegnać, Styka w dalszym ciągu pozostawał malarzem rodu Clarków. Huguette i Tadeusz pozostawali bliskimi przyjaciółmi przez długie lata, a ich więź była na tyle silna, że Huguette została matką chrzestną ich córki, Wandy. Po śmierci Tadeusza w 1954 roku, Huguette wspierała finansowo Doris i Wandę, między innymi wspomagając edukację chrześniaczki.
W okolicach 1929 roku Tadeusz Styka związał się z Jayne Manners (właściwie Jane Oppermann, ur. 1908), młodą aktorką brodwayowską. Ich relacja była niezwykle bliska, co można zauważyć w intymnych szkicach przedstawiających głównie nagą Jayne z lat trzydziestych XX wieku. Najbardziej znany portret aktorki, utrzymany w konwencji femme fatale, powstał na początku lat trzydziestych w USA. Jednak w drugiej połowie tej dekady, obraz został zniszczony w sposób sugerujący działania celowe – dwa długie nacięcia przeszyły twarz i dekolt przedstawionej, co możliwe, że było wynikiem burzliwego zakończenia ich romansu. Mimo tego, że się rozstali, przez długie lata pozostawali w bliskich stosunkach, czemu dowodem jest portret Jayne z około 1945 roku, który artysta ofiarował modelce.
Na temat Doris E. Ford, którą Tadeusz poślubił na początku lat czterdziestych w Stanach Zjednoczonych, wiadomo niewiele. Zaledwie kilka informacji wskazuje, że mogła być modelką Styki. Małżeństwo to doczekało się córki, Wandy Magdaleny, urodzonej w 1943 roku.
Przypisy
- Andrzej Styka, Maria Styka, Styka. The Art and Family Memories, 2005 r., s. 60.
- Agraart.pl. [dostęp 03.02.2015 r.]
- Aleksander Małaczyński, Jan Styka (szkic biograficzny), Lwów 1930 r., s. 41.
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Kopel Gringras | DJ Chester | Anna Góra-Klauzińska | Edyta Strzycka | Wanda Zych | Kajman (raper) | Marcin Szczurkiewicz | Maria Dłużewska | Edmund Niziurski | Marcin Patrzałek | Janusz Cedro | Zygmunt Zeydler-Zborowski | Michał Jelonek | Teodozja Friderici-Jakowicka | Tomasz Bracichowicz | Krzysztof Tchórzewski (reżyser) | Edward Kusztal | Tomasz Barański | Igor Bełza | Karolina ŚciegiennyOceń: Tadeusz Styka