Ludwik Józef Evert to postać, która zapałała się w historię Polski jako znaczący przemysłowiec i handlowiec. Urodził się 23 września 1863 roku w Kielcach, a swoje życie zakończył 20 marca 1945 roku w Grodzisku Mazowieckim.
Jego działalność nie ograniczała się jedynie do sfery biznesowej, ponieważ Ludwik Evert był także czynnych działaczem społecznym oraz senatorem. Posiadał wizję, która pozwalała mu na podejmowanie inicjatyw na rzecz społeczności lokalnych.
Również jako jeden z kluczowych założycieli księgarni i wydawnictwa Trzaska, Evert i Michalski, przyczynił się do rozwoju kultury literackiej w Polsce. Jego osiągnięcia w dziedzinie wydawniczej pozostawiają trwały ślad, który wpływał na sposób, w jaki Polacy mieli dostęp do literatury.
Życiorys
Ludwik Evert był postacią o ważnym dorobku na polskiej scenie społeczno-kulturalnej. Rozpoczął swoją edukację w Wyższej Szkole Handlowej Leopolda Kronenberga w Warszawie, a po jej ukończeniu przeniósł się do Niemiec, gdzie zdobywał doświadczenie zawodowe. Po wysiedleniu w 1885 roku, spędził czas w Francji oraz Polsce. W 1896 roku przybył do Rosji, zostając przedstawicielem przemysłu włókienniczego z Łodzi, co otworzyło przed nim nowe możliwości zawodowe.
W latach 1900-1918 pełnił funkcję wiceprezesa, a później prezesa kolonii polskiej w Moskwie. Ponadto, był wiceprezesem Towarzystwa Dobroczynnego, co podkreśla jego zaangażowanie w działalność charytatywną. Od 1914 roku kierował Komitetem Pomocy Ofiarom Wojny oraz sprawował funkcję prezesa Zrzeszenia Niepodległościowego, wykazując się przy tym ogromnym oddaniem dla sprawy niepodległości Polski. W 1918 roku powrócił do ojczyzny.
W 1919 roku, razem z Władysławem Trzaską i Janem Michalskim, założył firmę o nazwie Księgarnia i Dom Wydawniczy Trzaska, Evert i Michalski. Księgarnia, która miała swoją siedzibę w Hotelu Europejskim przy ulicy Krakowskie Przedmieście 13, rozpoczęła intensywną działalność wydawniczą w 1922 roku. W tym samym roku Ludwik Evert został prezesem spółki. W roku 1937 postanowił wycofać się z aktywnego udziału w księgarni i wydawnictwie, jednak jego nazwisko pozostało na firmie.
Okres II wojny światowej okazał się tragicznym momentem dla firmy, gdyż została ona zlikwidowana przez Niemców. Po wojnie, w 1945 roku, jej działalność wznowił W. Trzaska.
Od 1923 roku, aż do swojej śmierci, Evert pełnił także ważną rolę jako prezes kolegium kościelnego Parafii Ewangelicko-Augsburskiej Świętej Trójcy w Warszawie. W późnych latach 30. był zastępcą prezesa zarządu Towarzystwa Wyższej Szkole Dziennikarskiej w Warszawie.
W 1928 roku został senatorem RP z listy Bezpartyjnego Bloku Współpracy z Rządem (BBWR) i przez IV kadencję był senatorem mianowanym przez prezydenta RP. Ponadto, był członkiem Partii Pracy oraz aktywnie uczestniczył w pracach Rady Miejskiej Warszawy, Komitetu Opieki Społecznej oraz Zgromadzenia Kupców miasta Warszawy. W 1939 roku wziął udział w Obywatelskim Komitecie Obrony Warszawy, a także był jednym z 12 zakładników wyznaczonych Niemcom w celu zabezpieczenia miasta przed aktami sabotażu po akcie kapitulacji z 28 września.
Ludwik Evert zmarł 20 marca 1945 roku w Grodzisku Mazowieckim, gdzie został pochowany. W 1971 roku, jego zwłoki przeniesiono na cmentarz ewangelicko-augsburski w Warszawie (aleja 24, grób 26).
Warto wspomnieć, że jego córką była Halina Evert-Kappesowa, która była uznawanym historykiem i bizantynologiem, natomiast jego syn, Władysław Ludwik Evert, również zyskał uznanie jako pisarz, poeta oraz dziennikarz.
Ordery i odznaczenia
Ludwik Evert został uhonorowany wieloma prestiżowymi odznaczeniami, które świadczą o jego zasługach i wkładzie w rozwój Polski oraz międzynarodowych relacji. Oto najważniejsze wyróżnienia, które otrzymał w trakcie swojego życia:
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski, przyznany 30 kwietnia 1927 roku,
- Krzyż Niepodległości, nadany 23 grudnia 1933 roku,
- Złoty Krzyż Zasługi, przyznany w 1929 roku,
- Order Trzech Gwiazd z Łotwy,
- Order Krzyża Orła II klasy z Estonii, przyznany w 1933 roku.
Wybrane publikacje
Wśród istotnych działań Ludwika Everta widać jego zaangażowanie w kwestie dotyczące teatrów miejskich. W 1929 roku pojawiła się publikacja, która stanowi zbiór trzech pozostawionych listów. Dokument ten dotyczy rewizji gospodarki teatrów miejskich w Warszawie.
Wskazuje na konkretne decyzje oraz procedury związane z wyborem rzeczoznawcy, co było kluczowe w kontekście analizy finansowej i organizacyjnej placówek teatralnych w tym czasie.
Przypisy
- Tomasz Szarota: Okupowanej Warszawy dzień powszedni. Studium historyczne. Warszawa: Czytelnik, 2010, s. 15.
- Marian Marek Drozdowski: Alarm dla Warszawy. Ludność cywilna w obronie stolicy we wrześniu 1939 r.. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1969, s. 303.
- Stanislav S. Łoza (red.), Czy wiesz kto to jest?, Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, 1983, s. 168.
- Wyższa Szkoła Dziennikarska w Warszawie. Sprawozdanie za XXI Rok Szkolny 1937-1938 oraz Program na Rok 1938-1939. Warszawa: 1938, s. 44.
- M.P. z 1934 r. nr 6, poz. 12 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
- M.P. z 1927 r. nr 100, poz. 245 „za wybitną działalność na polu opieki społecznej, połączoną z wielką ofiarnością”.
- Eesti tänab 1919-2000, Tallinn: Eesti Vabariigi Riigikantselei, 2000, s. 152-155.
- Evert Ludwik Józef 1863-1945. bs.sejm.gov.pl. [dostęp 11.08.2017 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Polityka i administracja":
Bartłomiej Sienkiewicz | Antoni Galiński | Teresa Stanek (1929–2023) | Franciszek Loeffler | Krzysztof Janik | Marcin Perz | Julian Szymański | Michał Chałoński | Marek Prawda | Jarosław Motyka | Grzegorz Dziubek | Maria Gluth-Nowowiejska | Rafał Kubicki | Jan Świercz | Sławomir Rogowski | Henryk Jagodziński (polityk) | Małgorzata Olejnik | Jan Waszkiewicz | Zbigniew Piątek | Włodzimierz StępieńOceń: Ludwik Evert