Feliks Jaroński, którego pełne imię brzmi Placyd Franciszek Feliks Jaroński, urodził się 5 października 1823 roku w Kielcach. Był on nie tylko utalentowanym pianistą, ale również kompozytorem oraz cenionym pedagogiem muzycznym.
Jaroński zmarł 11 maja 1895 roku w tym samym mieście, w którym przyszedł na świat, pozostawiając po sobie znaczący wkład w polską kulturę muzyczną.
Życiorys
Feliks Jaroński był synem Józefa, sędziego Trybunału Cywilnego w Kielcach, oraz Wiktorii z domu Juszyńskiej. Był również bratanek znanego filozofa, księdza Feliksa Jarońskiego. W rodzinie artystycznej wyróżniali się jego bliscy – m.in. ojciec skrzypek Mieczysław (1861–1922) oraz wiolonczelista i śpiewak Stanisław (1863–1916), a także prawnik i polityk Wiktor (1870–1931).
Feliks Jaroński uzyskał swoje pierwsze wykształcenie w Kielcach. Później kształcił się w dziedzinie prawa w Warszawie. W zakresie muzyki, swoją edukację w grze na fortepianie rozpoczął pod okiem takich mistrzów jak Józef Elsner oraz Karol Kurpiński. Wyruszał również na naukę do Wiednia oraz Paryża, gdzie uczył się m.in. od Edwarda Wolffa i Jacques’a Halévy’ego.
W stolicy Francji, w roku 1850, odniósł pierwszy znaczący sukces, występując na scenie. Jeszcze przed swoją zagraniczną podróżą koncertował w Krakowie, gdzie jego talent został entuzjastycznie przyjęty przez krytykę.
Po powrocie do kraju osiedlił się w miejscowości Trojanka, niedaleko Humania, gdzie spędził dwa lata. Tam stworzył znaną serię utworów – Dumek fortepianowych, które zdobyły uznanie wśród melomanów. W 1856 roku Feliks Jaroński przeniósł się do Warszawy i podjął pracę jako nauczyciel fortepianu.
Zarzucił jednak karierę muzyczną, stawiając sobie wysokie wymagania, co owocowało odmowami występów. Stwierdzał z przekonaniem, że „jeszcze nie nadeszła pora” na pokazanie swego talentu szerszej publiczności. W 1862 roku Jaroński przeniósł się na stałe do Kielc, gdzie kontynuował pracę pedagoga.
W Kielcach aktywnie angażował się w życie muzyczne miasta, inspirując i zachęcając swoich uczniów do koncertowania na lokalnych estradach. Możliwe, że zainicjował występy wielu znanych artystów, wykorzystując swoje kontakty z Warszawy. W 1875 roku Feliks Jaroński podjął, wspólnie z Janem Antoniewiczem, próbę założenia Kieleckiego Towarzystwa Muzycznego, która niestety była nieudana.
Twórczość
Feliks Jaroński, utalentowany pianista i kompozytor, w swoim dorobku artystycznym zaprezentował różnorodne dzieła muzyczne, które łączą klasyczną formę z elementami folkloru.
Wśród jego najważniejszych prac znajduje się:
- seria Dumek fortepianowych, które bazują na ukraińskich melodiach ludowych, opublikowanych dwukrotnie przez Gebethnera i Wolffa,
- dwa Mazurki fortepianowe z opus 4,
- Szumkę (Nuż do harfy) na fortepian, wydaną nakładem Gebethnera i Wolffa,
- pieśń religijną,
- wariacja na temat: „Pomoc dajcie mi, rodacy”.
Literatura dodatkowa
W kontekście badań nad życiem muzycznym w regionie, istotnym źródłem informacji jest praca autorstwa Adama Obornego. W jego publikacji zatytułowanej „Życie muzyczne Kielc w latach 1815–1914”, która ukazała się w Kielcach w 2006 roku, znajdują się cenne dane dotyczące rozwoju kultury muzycznej w tym okresie.
Warto zwrócić uwagę, że tekst ten jest cytowany przez wielu badaczy, co świadczy o jego znaczeniu w tej dziedzinie.
Przypisy
- a b c d e J. Prosnak, Jaroński Feliks (1823–1895), w: Polski Słownik Biograficzny, t. 10, Wrocław–Warszawa–Kraków 1962–1964, s. 639.
- a b c d e A. Oborny, Życie muzyczne Kielc w latach 1815–1914, Kielce 2006, s. 291-294.
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Dagmara Domińczyk | Jadwiga Maurer | Andrzej Płoski | Fiszel Bimko | Pęku | Krzysztof Jackowski (malarz) | Borixon | Paweł Opaliński | Józef Gębski | Michał Łanuszka | Jerzy Szmidt | Rover (raper) | Roksana Krzemińska | Magdalena Idzik | Krzysztof Zając | Sławomir Telka | Radoskór | Jarosław Kuszewski | Robert Rumas | Maja WolnyOceń: Feliks Jaroński (pianista)