Fiszel Bimko

---

Życiorys

Fiszel Bimko, syn Icchoka i Chany, pochodził z rodziny chasydzkiej, której status materialny można określić jako średniozamożny. Jego rodzice prowadzili sklep, jednak życie Bimko było zdominowane przez religijną edukację – nie odbył nauki w świeckiej szkole, a jego jedynym miejscem nauki był cheder.

W wieku około 20 lat, w okolicach 1905 roku, zaangażował się w działalność rewolucyjną, co doprowadziło do jego aresztowania. Przez sześć miesięcy przebywał w więzieniu przy ulicy Zamkowej w Kielcach. To właśnie w tych trudnych warunkach powstało jego opowiadanie Di Aveira (Grzech), które opublikowano później w 1912 roku w Łodzi, w czasopiśmie „Łodzier Togblat”. W tym samym roku miała też miejsce premiera jego pierwszego dramatu Ojfn breg Waisl (Na drugim brzegu Wisły), który spotkał się z uznaniem i był wystawiany w teatrach jidyszowych, m.in. przez Juliusza Adlera.

Twórczość Bimko koncentrowała się na problemach społecznych oraz politycznych dotyczących Żydów w Polsce. W trakcie I wojny światowej znów został uwięziony, co przyczyniło się do powstania takich utworów jak Porch (Proch), Rektrun (Rekruci) oraz Fun krig un fun fridn (Z czasów wojny i dni pokoju). Jego twórczość w 1919 roku wzbogacił utwór Ganowin (Złodzieje), który wnikliwie przedstawiał polsko-żydowski półświatek przestępczy.

W 1921 roku Bimko osiedlił się w Nowym Jorku, gdzie zwrócił swoją uwagę na tematykę Żydów amerykańskich. W 1938 roku opublikował dramat East Side, a po tragicznych wydarzeniach Holokaustu oraz pogromu kieleckiego, powrócił do refleksji nad życiem Żydów w Kielcach. Około 1950 roku jego żona, Lonia Bimko, padła ofiarą morderstwa.

Fiszel Bimko był aktywnym członkiem żydowskiego PEN Clubu, Hebrew Actors Union oraz Hebrew Actors Club. Założył F. Bimko Literary Fund, który przyznawany jest za najlepszą książkę w języku jidysz oraz Lonia Rubenstein Bimko Literary Memorial Fund, nagradzający najwybitniejsze utwory dramatyczne w jidysz.

---

Oceń: Fiszel Bimko

---