Józef Machno, urodzony 6 września 1915 roku w Kielcach, to postać znana jako aktywny działacz komunistyczny oraz partyjny w Polsce. Jego życie polityczne było ściśle związane z okresem PRL, w którym odgrywał istotną rolę w zarządzaniu regionalnym i krajowym.
W latach 1956/7 do 1960 roku pełnił funkcję I sekretarza Komitetu Wojewódzkiego PZPR w Krakowie, co stanowiło ważny etap jego kariery. Jego wpływy polityczne obejmowały również lata 1957-1960, kiedy był I sekretarzem KW PZPR w Gdańsku, co podkreśla jego znaczenie w strukturze partyjnej w różnych regionach Polski.
Oprócz działalności partyjnej, Józef Machno był również posłem na Sejm PRL II kadencji. W latach 1960-1965 sprawował stanowisko podsekretarza stanu w Ministerstwie Żeglugi i Gospodarki Wodnej, co wskazuje na jego zaangażowanie w kwestie gospodarcze oraz żeglugi w Polsce.
Życiorys
Józef Machno był osobą, która wyrastała w robotniczej rodzinie jako syn Józefa i Sabiny. Zdobył wykształcenie średnie, jednakże nie posiadał konkretnego zawodu, co miało wpływ na jego dalsze losy zawodowe. Po zakończeniu II wojny światowej, w 1953 roku ukończył Szkołę Partyjną przy KC PZPR, co otworzyło mu wiele drzwi w sferze politycznej.
W latach 30. był aktywnym członkiem kilku organizacji, w tym Międzynarodowej Organizacji Pomocy Rewolucjonistom oraz Związku Niezależnej Młodzieży Socjalistycznej. Związał się również z Komunistycznym Związkiem Młodzieży Polski. Podczas wojny brał udział w kampanii wrześniowej i był członkiem Robotniczej Partii Polskich Socjalistów oraz PPS–Lewicy w latach 1943-1945, gdzie pełnił rolę oficera politycznego w Ludowym Wojsku Polskim.
Po wojnie, jego działalność polityczna zyskała na znaczeniu. Działał w Polskiej Partii Socjalistycznej oraz, od grudnia 1948 roku, w Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. Był również tajnym członkiem PPR, co podkreślało jego zaangażowanie w działania na rzecz nowego ustroju. W 1945 roku objął stanowisko przewodniczącego OMTUR w Łodzi, a następnie pełnił szereg usług administracyjnych, w tym był starszym inspektorem w Dowództwie Okręgu Wojskowego w Łodzi oraz referentem propagandy w Wydziale Spraw Zagranicznych Sztabu Generalnego Wojska Polskiego w Warszawie.
Machno w 1946 roku był inspektorem w Centralnym Komitecie Wykonawczym PPS w Krakowie. Został pierwszym sekretarzem Polskiej Partii Socjalistycznej w Krakowie (od 9 listopada 1946 do 10 grudnia 1948). Po przejściu do PZPR, zajął kluczowe stanowiska, w tym drugiego sekretarza Komitetów Wojewódzkich w Katowicach oraz Szczecinie, a także sekretarza ds. organizacyjnych KW w Warszawie w latach 1954-1955. Od 1950 roku pracował w strukturach Komitetu Centralnego PZPR, obejmując stanowisko inspektora oraz zastępcy kierownika Wydziału Organizacyjnego.
Od 1 sierpnia 1957 roku (lub od 25 października 1956) do 3 lutego 1960 roku pełnił funkcję I sekretarza Komitetu Wojewódzkiego PZPR w Gdańsku. W latach 1957-1961 był również posłem na Sejm PRL II kadencji z okręgu Gdynia, gdzie kierował Komisją Gospodarki Morskiej i Żeglugi. W jego kadencji w Gdańsku rozpoczęto m.in. budowę kolei elektrycznej Gdynia–Wejherowo, wydawanie „Wieczoru Wybrzeża” oraz eksperymentalne nadawanie przez gdański oddział TVP.
Machno był zaangażowany w szkolne aspekty, walcząc z wszelkimi formami opozycji, zwłaszcza wśród chłopów, oraz wprowadzał decyzje o usuwaniu krzyży ze szkół. Po zakończeniu swojej kariery w PZPR przeszedł do administracji państwowej, gdzie zajął mniej eksponowane stanowiska. Od 4 lutego 1960 roku do 25 marca 1965 roku był wiceministrem żeglugi i gospodarki wodnej. Następnie, w latach 1965-1971, pełnił rolę sekretarza Rady Naczelnej Towarzystwa Rozwoju Ziem Zachodnich i był członkiem sekretariatu Ogólnopolskiego Komitetu Frontu Jedności Narodu w latach 1971-1973. Do jego obowiązków należało także członkostwo w Komitecie Centralnym partii.
Józef Machno odszedł z tego świata, a jego ostatnie miejsce spoczynku znajduje się na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie (kwatera D33-5-1).
Odznaczenia
Józef Machno otrzymał wiele wyróżnień za swoje osiągnięcia i pracę na rzecz kraju.
Wśród nich znajdują się:
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski,
- Order Sztandaru Pracy II klasy,
- Medal 10-lecia Polski Ludowej (1954),
- Odznaka honorowa „Za zasługi dla Gdańska” (1960).
Przypisy
- Mirosław Szumiło. Elita PZPR w latach 1948–1955 – mechanizmy zmian kadrowych. „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace Historyczne”. 4/2017. s. 732. ISSN 0083-4351.
- Piotr Brzeziński: Kim byli ludzie, którzy z nadania PZPR rządzili w Gdańsku w latach 1956-71?. dziennikbaltycki.pl, 23.01.2014 r. [dostęp 05.06.2021 r.]
- a b c d e Dane osoby z katalogu kierowniczych stanowisk partyjnych i państwowych PRL. Instytut Pamięci Narodowej. [dostęp 05.06.2021 r.]
- a b c d Machno Józef. gedanopedia.pl. [dostęp 05.06.2021 r.]
- a b c d Profil na stronie Biblioteki Sejmowej. bs.sejm.gov.pl. [dostęp 05.06.2021 r.]
- Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Gdańsku, nr 1, 10.02.1961 r. s. 5.
- M.P. z 1956 r. nr 27, poz. 382.
- Wyszukiwarka cmentarna – Warszawskie cmentarze.
Pozostali ludzie w kategorii "Polityka i administracja":
Awraham-Jehuda Goldrat | Tomasz Czyszek | Stanisław Beniger | Wojciech Biechoński | Kazimierz Michał Ujazdowski | Marian Słoń | Paweł Łączkowski | Ludomir Grzybowski | Mariusz Olszewski | Janusz Kubiakowski | Henryk Pfefer | Władysława Chomsowa | Wiktor Jaroński | Jacek Kowalczyk (samorządowiec) | Grzegorz Banaś | Marek Tałasiewicz | Bogdan Łysak | Bronisław Radowski | Mariusz Gosek | Artur GieradaOceń: Józef Machno