Mateusz Pakuła

---

Życiorys

Mateusz Pakuła urodził się i spędził swoje dzieciństwo w Kielcach. W 2002 roku zakończył naukę w I LO im. S. Żeromskiego w Kielcach, a następnie przez rok studiował filozofię na Uniwersytecie Łódzkim. W latach 2003-2006 kształcił się na kierunku polonistyka ze specjalizacją wiedza o kulturze na Uniwersytecie Jagiellońskim. Po ukończeniu tych studiów, w 2006 roku, rozpoczął kształcenie na Wydziale Reżyserii Dramatu w PWST im. L. Solskiego w Krakowie, gdzie studiował dramaturgię, a studia te zakończył w 2009 roku.

W swojej karierze Mateusz Pakuła miał możliwość pracować jako asystent reżyserów: Petra Zelenki przy spektaklu „Oczyszczenie”, oraz Mikołaja Grabowskiego przy przedstawieniu „Trans-Atlantyk”, które odbyło się w Narodowym Starym Teatrze im. Heleny Modrzejewskiej w Krakowie.

Pakuła zdobył laury i uznanie w różnych konkursach, zdobywając Lauretat VII oraz będąc finalistą I, IV i VI edycji Konkursu o Gdyńską Nagrodę Dramaturgiczną za takie dramaty jak „Smutki tropików”, „Mój niepokój ma przy sobie broń”, „Miki mister DJ” oraz „Biały Dmuchawiec”. Ponadto, był nominowany do nagrody „Gwarancje Kultury” TVP Kultura za najbardziej obiecujący debiut w 2010 roku z powodu zbioru „Biały Dmuchawiec. Pięć sztuk teatralnych”.

Na swoim koncie ma także wyróżnienia w Ogólnopolskim Konkursie na Wystawienie Polskiej Sztuki Współczesnej, gdzie jego prace takie jak „Smutki Tropików”, „Mój niepokój ma przy sobie broń”, „Paw królowej”, „Źle się mja kraj” oraz „Jak nie zabiłem swojego ojca i jak bardzo tego żałuję” zdobyły uznanie. W 2010 roku odznaczono go Stypendium Twórcze Miasta Krakowa za osiągnięcia w dziedzinie literatury.

Od 2010 roku prowadzi warsztaty z zakresu dramatopisarstwa, które zatytułował „Ośmielanie wyobraźni”. W dorobku artystycznym Pakuły znajdują się cztery tomy dramatów: „Biały Dmuchawiec. Pięć sztuk teatralnych” (2010), „Kowboj Parówka i trzy inne sztuki” (2012), dyptyk „Na końcu łańcucha” (2012) oraz „Panoptikos” (2015). W 2014 roku zdobył również Gdyńską Nagrodę Dramaturgiczną za dramat „Smutki Tropików”.

Twórczość

Wydawnictwa

W twórczości Mateusza Pakuły można znaleźć szereg wydawnictw, które ukazały się na łamach miesięcznika Dialog. Warto wyróżnić takie tytuły jak Mój niepokój ma przy sobie broń (2013), Smutki Tropików (2013), Wejście Smoka. Trailer (2010), a także Biały Dmuchawiec (2008).

Indywidualne wydawnictwa

Twórczość Pakuły obejmuje cztery zbiory dramatów, w tym:

• Panoptikos (Lokator, Kraków 2015),
• dyptyk Na końcu łańcucha (Fundacja SPLOT, Kraków 2012),
• Kowboj Parówka i trzy inne sztuki (Fundacja SPLOT, Kraków 2012),
• Biały Dmuchawiec. Pięć sztuk teatralnych (Fundacja SPLOT, Kraków 2010).

Realizacje tekstów własnych

W roku 2023 odbyła się premiera sztuki Jak nie zabiłem swojego ojca i jak bardzo tego żałuję, która została wystawiona w Teatrze Łaźnia Nowa w Krakowie oraz w Teatrze im. Stefana Żeromskiego w Kielcach, pod reżyserią Mateusza Pakuły. W 2015 roku miał miejsce spektakl Dożynki Polskiej Piosenki w Teatrze Kochanowskiego w Opolu, w reżyserii J. Piaskowskiego, a także inscenizacje Lordy Lord w Teatrze im. S. Żeromskiego w Kielcach, z reżyserią E. Rysovej i Mateusza Pakuły.

W tym samym roku, jego kolejna sztuka Mój niepokój ma przy sobie broń została zaprezentowana w Akademii Teatralnej im. Aleksandra Zelwerowicza w Białymstoku, w reżyserii A. Biziuka. W roku 2014 na uwagę zasługuje Jungle People wystawione w PWSFTviT w Łodzi oraz kilka innych realizacji, w tym Lord Kantor – słuchowisko i Miki mister DJ.

W 2013 roku Mateusz był odpowiedzialny za reżyserię sztuki Mój niepokój ma przy sobie broń w Teatrze Żeromskiego w Kielcach oraz za spektakl Smutki tropików na 6. Międzynarodowym Festiwalu Boska Komedia, w Teatrze Łaźnia Nowa w Krakowie. W 2012 roku zrealizował takie tytuły jak Wejście Smoka. Trailer oraz Miki mister DJ w różnych teatrach, w tym w Teatrze Osterwy w Gorzowie Wielkopolskim.

Inne realizacje

W roku 2015 Pakuła realizował dramaturgię w spektaklu Sen nocy letniej według Williama Shakespeare’a w Teatrze Kochanowskiego w Opolu, pod reżyserią P. Świątka. W roku następnym podjął się adaptacji dzieła Rękopis znaleziony w Saragossie według Jana Potockiego, a w 2013 roku przygotował adaptację do Dżumy według Alberta Camusa oraz napisał scenariusz do słuchowiska Radio za żelazną kurtyną według Anne Applebaum.

Pakuła zrealizował także adaptację Pawa królowej według Doroty Masłowskiej w Starym Teatrze w Krakowie. Jego kolejne adaptacje obejmują Wroniec według Jacka Dukaja oraz współczesne projekty z twórcami jak Lidia Amejko w Wrocławskim Teatrze Lalek.

Nagrody i wyróżnienia

Mateusz Pakuła to utalentowany autor i reżyser, który zdobył wiele prestiżowych nagród oraz wyróżnień w ciągu swojej kariery teatralnej. Jego prace są cenione zarówno przez krytyków, jak i widzów, co świadczy o jego znaczącym wkładzie w polską kulturę i sztukę współczesną.

W 2023 roku Pakuła otrzymał Grand Prix 29. Ogólnopolskiego Konkursu na Wystawienie Polskiej Sztuki Współczesnej za spektakl Jak nie zabiłem swojego ojca i jak bardzo tego żałuję, który napisał i wyreżyserował. Dodatkowo zdobył laur w tym samym konkursie jako autor tekstu przedstawienia.

W 2022 roku Pakuła był nominowany do Nagrody Literackiej Gdynia w kategorii proza za swoją książkę Jak nie zabiłem swojego ojca i jak bardzo tego żałuję. Zyskał również Nagrodę Literacką ArtRage za ten sam tekst. Warto wspomnieć, że nominacja do Nagrody Literackiej im. Witolda Gombrowicza, a także miesięczna rezydencja literacka w Vence, podkreślają jego rosnącą pozycję na literackiej scenie w Polsce.

W 2014 roku Mateusz zdobył tytuł laureata VII edycji Konkursu o Gdyńską Nagrodę Dramaturgiczną za dramat Smutki tropików. Jego praca została także finalistą 20. Ogólnopolskiego Konkursu na Wystawienie Polskiej Sztuki Współczesnej jako autor tej samej sztuki.

W 2013 roku Pakuła był finalistą VI edycji Konkursu o Gdyńską Nagrodę Dramaturgiczną za tekst Mój niepokój ma przy sobie broń. Zdobył również wyróżnienie indywidualne w 19. Ogólnopolskim Konkursie na Wystawienie Polskiej Sztuki Współczesnej za ten dramat. Na tym etapie kariery Pakuła był również współautorem oraz dramaturgiem spektaklu Paw królowej oraz współautorem sztuki Źle ma się kraj. Jego talent został doceniony na XIII Festiwalu Dramaturgii Współczesnej „Rzeczywistość przedstawiona” w Zabrzu, gdzie zdobył nagrodę za sceniczną adaptację utworu Doroty MasłowskiejPaw królowej.

W tym samym roku był również finalistą wydarzenia „Talentów Trójki”, co potwierdziło jego rosnącą obecność w polskiej dramaturgii. Dodatkowo, Pakuła był wielokrotnie wymieniany w prestiżowym rankingu miesięcznika „Teatr” jako autor najlepszej nowej polskiej sztuki za Mój niepokój ma przy sobie broń oraz najlepszej adaptacji za Paw królowej w sezonie 2012/2013. Jego osiągnięcia zostały również uwiecznione w Nagrodzie Magnolii, otrzymanej za realizację spektaklu Paw królowej w Narodowym Starym Teatrze w Krakowie podczas 48. Przeglądu Teatrów Małych Form Kontrapunkt w Szczecinie.

W 2011 roku Pakuła był finalistą IV edycji Konkursu o Gdyńską Nagrodę Dramaturgiczną z tekstem Miki mister DJ. W tym samym roku jego dzieło KonradMaszyna także znalazło się w finale 17. Ogólnopolskiego Konkursu na Wystawienie Polskiej Sztuki Współczesnej. Otrzymał także nominację do nagrody TVP Kultura „Gwarancje Kultury” za najbardziej obiecujący debiut 2010 roku, za zbiór Biały Dmuchawiec. Pięć sztuk teatralnych. Ponadto, Pakuła wziął udział w festiwalu Mitteleuropäisches Theaterkarussell w Wiedniu, gdzie odbyło się czytanie sceniczne niemieckiego przekładu jego sztuki KonradMaszyna oraz w ІІІ Festiwalu współczesnej dramaturgii „Drama.UA” we Lwowie, gdzie miał miejsce sceniczne czytanie ukraińskiego przekładu Na końcu łańcucha.

W 2010 roku Mateusz był finalistą 16. Ogólnopolskiego Konkursu na Wystawienie Polskiej Sztuki Współczesnej jako autor sztuki Biały Dmuchawiec oraz współautorem scenariusza spektaklu Co w trawie piszczy. Otrzymał również Stypendium Twórcze Miasta Krakowa w dziedzinie literatury.

W 2008 roku Pakuła zdobył wyróżnienie jako najlepszy debiut roku w I edycji Konkursu o Gdyńską Nagrodę Dramaturgiczną za tekst dramatyczny Biały Dmuchawiec.

---

Oceń: Mateusz Pakuła

---