Jan Marian Malinowski

---

Życiorys

Wczesne lata

Jan Marian Malinowski przyszedł na świat w skromnej rodzinie robotniczej, gdzie jego rodzicami byli Stanisław oraz Helena, z domu Glińska. Po zakończeniu edukacji w dwuklasowej szkole miejskiej w Radomiu, a także czteroklasowej niedzielnej szkole rzemieślniczej w Warszawie, uzyskał tytuł czeladnika malarskiego. W 1901 roku podjął decyzję o założeniu własnego przedsiębiorstwa zajmującego się malarstwem dekoracyjnym, lokując je w Radomiu.

W 1896 roku Malinowski przystąpił do Polskiej Partii Socjalistycznej (PPS), co zaowocowało stworzeniem jej komórek w Zagłębiu Staropolskim. Rok później, w 1902 roku, objął stanowisko przewodniczącego Radomskiego Komitetu PPS, a w późniejszym czasie zyskał członkostwo w Okręgowym Komitecie Robotniczym PPS w Radomiu, przy boku Ignacego Boernera.

Po antymobilizacyjnej manifestacji, która miała miejsce w 1904 roku, Malinowski został aresztowany i zatrzymany na trzy miesiące. Po wyjściu na wolność w maju 1905 roku, zajął się kierowaniem Organizacją Bojową PPS w Radomiu oraz brał udział w szeregu zamachów bombowych. Ponownie został zatrzymany 31 grudnia 1905 roku, a jego kara więzienia trwała przez kolejny rok, przez co doświadczył pobytu w Radomiu, Sandomierzu oraz Warszawie. Po odbyciu kary, został zesłany do Pinegi, gdzie udało mu się uciec po dziesięciu dniach. Po dotarciu do Krakowa, związał się z PPS – Frakcją Rewolucyjną. W 1907 roku dołączył do Wydziału Agitacyjno-Organizacyjnego przy Centralnym Komitecie Robotniczym PPS – Frakcji Rewolucyjnej, a także stał się „okręgowcem” w Zagłębiu Dąbrowskim.

Podczas partyjnej konferencji w Łodzi 1 listopada 1907 roku, znalazł się w rękach policji, a aresztowano go pod fałszywym nazwiskiem Bolesław Janowski. Po procesie, 13 lipca 1908 roku, sąd wojskowy w Warszawie skazał go na 6-letnią katorgę, a jego los związany był z więzieniem w Warszawie oraz Smoleńsku. W 1913 roku został przeniesiony na bezterminowe zesłanie do guberni irkuckiej, skąd udało mu się uciec w maju 1914 roku do Krakowa.

Wielka Wojna

W trakcie I wojny światowej, Malinowski wstąpił do I Brygady Legionów Polskich, gdzie odegrał rolę w werbunku nowych żołnierzy. Był także aktywnym członkiem Centralnego Komitetu Robotniczego PPS oraz Polskich Organizacji Wojskowych (POW). W 1915 roku zainicjował utworzenie Zjednoczenia Stronnictw Niepodległościowych na terenie Łodzi. Trzy lata później przystąpił do Pogotowia Bojowego PPS i zorganizował zamach na szefa niemieckiej policji politycznej, Ericha Schultzego.

Malinowski angażował się również w redagowanie publikacji takich jak: „Łodzianin”, „Wezwanie”, „Nowiny Socjalistyczne” oraz „Chłopska Dola”, co podkreśla jego aktywność na polu medialnym w tym okresie.

II Rzeczpospolita

W okresie odbudowy Polski, Jan Marian Malinowski przyczynił się do prac Tymczasowego Rządu Ludowego Republiki Polskiej pod przewodnictwem Ignacego Daszyńskiego, pełniąc rolę ministra robót publicznych. 17 listopada 1918 roku, został członkiem rządu Jędrzeja Moraczewskiego jako minister bez teki. Nocą z 4 na 5 stycznia 1919 roku, jego rząd został poddany zamachowi stanu, podczas którego zamachowców aresztowano, ale Malinowski zdołał uniknąć schwytania. 16 stycznia 1919 roku, nastał czas dymisji rządu.

Rok 1919 przyniósł mu wybór na posła do Sejmu z ramienia PPS. Jako jeden z dziesięciu posłów na Sejm Ustawodawczy z województwa lubelskiego, w 1920 roku wziął udział w pracach Wojewódzkiego Komitetu Obrony Narodowej w Lublinie. Po zamachu majowym, któremu aktywnie przeciwdziałał, w 1928 roku zdecydował się wystąpić z PPS, przenosząc swoje zainteresowania do PPS dawnej Frakcji Rewolucyjnej. W 1931 roku dołączył do Bezpartyjnego Bloku Współpracy z Rządem. Funkcję posła z ramienia BBWR pełnił od 1930 do 1935 roku, a z ramienia BBWR, jako senator, był aktywny w latach 1935-1939.

Od 1929 roku zasiadał w Centrali Zjednoczenia Klasowych Związków Zawodowych, a w 1931 roku rozpoczął działalność w prorządowym Związku Związków Zawodowych. Przez pewien czas pełnił funkcję prezesa Zarządu Głównego Związku Zawodowego Robotników Przemysłu Drzewnego oraz Związku Zawodowego Robotników Przemysłu Włókienniczego w Polsce.

W 1937 roku Malinowski przystąpił do Obozu Zjednoczenia Narodowego, co wskazuje na jego ciągłe zaangażowanie polityczne w różnych nurtach.

II wojna światowa

Wybuch II wojny światowej zastał Jana Malinowskiego w sytuacji trudnej. We wrześniu 1939 roku, udało mu się przedostać do Rumunii, gdzie przebywał cały okres wojenny, m.in. w obozie dla internowanych w Vălenii de Munte. Dopiero w 1945 roku powrócił do Radomia, gdzie musiał się ukrywać pod zmienionym nazwiskiem Ogodziński.

Zmarł w 1948 roku, pozostawiając po sobie pamięć jako znacząca figura w ruchu socjalistycznym oraz politycznym. Jego miejsce spoczynku znajduje się na cmentarzu rzymskokatolickim przy parafii pw. św. Wacława w Radomiu (15a/30/19, grób 7496).

Życie prywatne

Jan Marian Malinowski prowadził życie rodzinne, które było niezwykle bogate. Dwukrotnie zawarł związek małżeński, co podkreśla jego złożoną historię osobistą.

Jego pierwszą żoną była Anna, z domu Szukiewicz, a owocem tej relacji były trzy córki: Klara, Barbara oraz Maria, a także syn Stanisław.

W jego drugim małżeństwie partnerką była Leontyna, z domu Zakrzewska. Z tego związku urodzili się syn Wojciech oraz córka Zofia.

Odznaczenia

Jan Marian Malinowski jest osobą, która została uhonorowana znaczącymi odznaczeniami wojskowymi w Polsce. Wśród jego najwybitniejszych wyróżnień wyróżniają się:

• Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari (1933),
• Krzyż Niepodległości z Mieczami (1931).

---

Oceń: Jan Marian Malinowski

---