Wacława Grudzińska, znana również jako Wacława Adamkiewicz lub Wacława Grudzińska-Adamkiewicz, to postać o niezwykłej biografii, która zasługuje na uwagę. Urodziła się jako Klara Kaufman 10 lipca 1919 roku w Kielcach, a jej życie zakończyło się 12 lipca 2021 roku.
Była polską kardiolożką, której korzenie sięgają pochodzenia żydowskiego. W trakcie II wojny światowej wykazała się nie tylko umiejętnościami medycznymi, ale także zaangażowaniem jako działaczka lewicowa oraz konspiracyjna, co w tamtych trudnych czasach miało niebagatelne znaczenie.
Życiorys
Wacława Grudzińska, właściwie Klara Kaufman, przyszła na świat 10 lipca 1916 roku w Kielcach. Była córką Majera Kaufmana, byłego właściciela browaru, oraz Jachety z domu Blat. W rodzinie miała dwie starsze siostry, Hindę i Malę, a także brata, który zmarł jeszcze przed wybuchem II wojny światowej. W 1936 roku rozpoczęła swoją działalność polityczną, przystępując do Komunistycznego Związku Młodzieży Polski (KZMP).
W związku z jej działalnością komunistyczną oraz kolportażem propagandowej literatury, została aresztowana i osadzona w więzieniu w Fordonie, gdzie zastał ją wybuch II wojny światowej. Po ucieczce z tego miejsca, osiedliła się w Warszawie, a później w Białymstoku. Po agresji Niemiec na ZSRR wróciła do stolicy, gdzie teściowa jej siostry pomogła jej w uzyskaniu metryki zmarłej w dzieciństwie siostry, Wacławy Adamkiewicz, co umożliwiło jej zameldowanie w Bliznem.
Była aktywną działaczką Polskiej Partii Robotniczej (PPR), oraz bliską współpracowniczką Franciszka Jóźwiaka, znanego jako „Witold”. W organizacji pełniła obowiązki sekretarza Okręgu Lewej-Podmiejskiej PPR, a także trenowała działania mające na celu pomoc Żydom uciekającym z warszawskiego getta. Jej odwaga i determinacja były niezwykle istotne w tamtych trudnych czasach.
W lipcu 1944 roku Wacława została aresztowana razem z Stanisławem Gaciem, pseudonim „Kuba” i 30 lipca deportowana do obozu koncentracyjnego Ravensbrück. Po zakończeniu wojny, związana z medycyną, ukończyła studia na kierunku medycznym, a następnie zdobyła tytuł adiunkta w IV Klinice Chorób Wewnętrznych Akademii Medycznej w Warszawie, kierowanej przez profesora Zdzisława Askanasa.
W dorobku Wacławy Grudzińskiej znajduje się odznaczenie – dama Orderu Krzyża Grunwaldu trzeciej klasy. Poślubiła Jana Grudzińskiego, z którym doczekała się dwojga dzieci: Ireny Grudzińskiej-Gross oraz Włodzimierza Grudzińskiego.
Przypisy
- VHA Interview Code: 44561. collections.ushmm.org. [dostęp 03.08.2021 r.]
- Obchody 60-lecia Kliniki. cardiology.wum.edu.pl. [dostęp 03.08.2021 r.]
- a b c d e f g Wacława Grudzińska. new.getto.pl. [dostęp 03.08.2021 r.]
- a b c Wacława Grudzińska. nekrologi.wyborcza.pl. [dostęp 03.08.2021 r.]
- Krystyna Naszkowska My, dzieci komunistów, wyd. Czerwone i Czarne, Warszawa 2019, s. 294, 307
- Teodozja Sapińska-Monka – Partyzanckie ballady (Wydawn. Ministerstwa Obrony Narodowej, 1964; str. 190)
- Aleksander Mazur – Order Krzyża Grunwaldu 1943-1985 (Wydawn. Ministerstwa Obrony Narodowej, 1988; str. 96)
Pozostali ludzie w kategorii "Medycyna i zdrowie":
Mieczysław Szalecki | Władysław Gajkiewicz | Jan Kwaśniewski | Dorota Kozieł | Zbigniew Siudak | Jakub Sieczko | Jerzy Waleszkowski | Ryszard Dreszer | Stanisław GóźdźOceń: Wacława Grudzińska