Kadzielnia, znana jako wzgórze w południowo-zachodniej części Kielc, stolicy województwa świętokrzyskiego, to niezwykle malowniczy obszar. Wznosząca się na wysokość 295 m n.p.m., składa się z wapieni górnodewońskich, co czyni ją ciekawym miejscem zarówno dla miłośników przyrody, jak i geologii. Obecnie na tym terenie znajdują się wody podziemne, które wypełniają dawną przestrzeń po kamieniołomach, tworząc przepiękne Jezioro Szmaragdowe.
Kadzielnia słynie z licznych jaskiń, będących największym skupiskiem tego typu w Kielecczyźnie, ich liczba sięga 25. Najdłuższą i najbardziej znaną jest Jaskinia Odkrywców, która obejmuje trzy połączone ze sobą jaskinie: Jaskinię Odkrywców, Prochownię oraz Szczelinę na Kadzielni. Jaskinia ta została udostępniona dla turystów jako Podziemna trasa turystyczna w Kielcach, co czyni ją atrakcyjnym celem wycieczek dla wszystkich poszukujących przygód.
Warto też zwrócić uwagę na inne większe jaskinie w okolicy Kadzielni, takie jak: Jaskinia Wschodnia, Jaskinia Jeleniowska, Jaskinia Zawaliskowa, Jaskinia Urwista, Komin Geologów, Jaskinia za Filarem oraz Jaskinia pod Łodzikami, które wszystkim miłośnikom przyrody oferują wiele do odkrycia.
Przemierzając Kadzielnię, można dotrzeć do jej najwyższej części, znanej jako Skałka Geologów, która znajduje się w obrębie Rezerwatu przyrody Kadzielnia. Otoczona jest ona malowniczymi, około 30-metrowymi skarpami, które czynią to miejsce jeszcze bardziej urokliwym.
Kadzielnia jest również ważnym punktem na turystycznej mapie regionu, przebiega przez nią czerwony szlak miejski, który prowadzi przez Kielce, zachęcając do poznawania lokalnych atrakcji oraz przepięknych krajobrazów.
Geneza nazwy
Nazwa Kadzielnia ma swoje korzenie w lokalnej roślinności. Istnieje kilka teorii wyjaśniających pochodzenie tej nazwy. Jedna z nich sugeruje, że odnosi się do jałowca, który rośnie na tym terenie i był wykorzystywany do produkcji kadzideł. Z kolei inna wersja wskazuje na związek z kadzielnikiem, osobą kościelną, która niegdyś dzierżawiła ten obszar.
Historia Kadzielni
Według różnych opowieści, Kadzielnia mogła niegdyś pełnić rolę miejsca pogańskiego kultu, gdzie znajdował się ołtarz przeznaczony do składania ofiar. Choć brak jest konkretnych dowodów potwierdzających tę tezę, istnieją zapiski świadczące, że w XVI wieku opiekunem wzgórza był kościelny z kieleckiej kolegiaty. Jego obowiązkiem było m.in. „odpędzanie” rzekomych pogańskich mocy.
W XVIII wieku na Kadzielni rozpoczęto wydobycie skał wapiennych, co doprowadziło do stałej rozbudowy kamieniołomu. W 1770 roku, z inicjatywy biskupa K. Sołtyka, powstał pierwszy wapiennik, czyli piec służący do wypalania wapna. Eksploatacja skał stworzyła głębokie wyrobiska, które na najniższym poziomie były zalewane wodami podskórnymi, dając początek urokliwemu jeziorku, którego kolor doprowadził do nazwy – Szmaragdowe. W latach 90. XX wieku, w wyniku obniżenia poziomu wód gruntowych, jeziorko wyschło, lecz obecnie prowadzone są działania mające na celu jego odtworzenie.
Już w I połowie XIX wieku, Kadzielnia przyciągała uwagę mieszkańców i stała się popularnym celem wycieczek podmiejskich. O jej walorach pisały znane postacie literackie, takie jak Adolf Dygasiński i Stefan Żeromski. Istniały również plany związane z utworzeniem parku oraz ogrodu botanicznego w tym miejscu.
W 1931 roku zdecydowano o objęciu ochroną szczytowego ostaniec skalnego, znanego jako Skałka Geologów. Czynności wydobywcze trwały aż do 1962 roku, kiedy powołano Rezerwat przyrody Kadzielnia, mający na celu ochronę 0,6 ha obszaru dawnego kamieniołomu. W południowej części wzgórza powstał amfiteatr, mogący pomieścić ponad 5000 osób, który został oddany miastu w 1971 roku, w czasie obchodów IX wieków Kielc. Kadzielnia gości liczne festiwale i koncerty, w tym coroczny Harcerski Festiwal Kultury Młodzieży Szkolnej „Kielce”.
W 1979 roku, na Kadzielni odsłonięto pomnik Bojowników o Narodowe i Społeczne Wyzwolenie, stworzony przez artystę Stefana Maja, który stał się jednym z charakterystycznych elementów tego miejsca.
Rozbudowa
W 2010 roku amfiteatr usytuowany na Kadzielni przeszedł znaczącą przebudowę, która całkowicie zmieniła jego oblicze.
W ramach tej modernizacji zrealizowano budowę nowej sceny, która została wzbogacona o garderoby oraz różnorodne pomieszczenia techniczne, co pozwala na lepsze przygotowanie i prowadzenie wydarzeń. Ponadto, na obiekcie zamontowano nowoczesne zadaszenie; nad samą sceną stworzono konstrukcję stałą, a nad widownią pojawił się dachu, który może być rozsuwany.
Dla zapewnienia komfortu widzów, wymienione zostały także ławki, co znacząco poprawiło warunki seansu. Obecnie amfiteatr jest w stanie pomieścić aż 5,5 tys. osób, co czyni go znaczącym miejscem dla organizacji różnorodnych wydarzeń kulturalnych.
Przypisy
- Rezerwat „Kadzielnia” / Rezerwaty przyrody / Turystyka / Oficjalna strona Miasta Kielce [online], www.um.kielce.pl [dostęp 28.11.2017 r.]
- Jaskinie Polski, Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy [online], jaskiniepolski.pgi.gov.pl [dostęp 28.11.2017 r.]
Pozostałe obiekty w kategorii "Góry i wzgórza":
Dalnia (Góry Świętokrzyskie) | Brusznia | Telegraf (góra) | Biesak | Hałasa | Pierścienica | Kamienna Góra (Pasmo Posłowickie) | Stokowa | Góra Kolejowa (Góry Świętokrzyskie) | Wzgórze Zamkowe w Kielcach | Wzgórza Szydłówkowskie | Grabina (Góry Świętokrzyskie) | Karczówka (Góry Świętokrzyskie) | Bugalanka | Ostra (Góry Świętokrzyskie) | Pasmo Zgórskie | Pasmo Posłowickie | Pasmo Kadzielniańskie | Pasmo DymińskieOceń: Kadzielnia