Pałac Biskupów Krakowskich w Kielcach to imponujący przykład barokowej architektury, która nie tylko odzwierciedla potęgę i znaczenie dawnych biskupów krakowskich, ale także jest cennym fragmentem historii Polski. Ten majestatyczny budynek, obecnie będący częścią Muzeum Narodowego w Kielcach, pełnił funkcję rezydencji duchownego dostojnika, będąc świadkiem wielu ważnych wydarzeń.
Warto zaznaczyć, że pałac ten to najlepiej zachowana oryginalna wczesnobarokowa rezydencja z pierwszej połowy XVII wieku w Polsce. Jego architektura i detale zdobnicze przyciągają uwagę turystów i miłośników historii, którzy pragną poznać rzeczywistą historię tego niezwykłego miejsca.
Historia
Pałac Biskupów Krakowskich, znany i ceniony zabytek Kielc, był budowany w latach 1637–1641. Powstał na Wzgórzu Katedralnym, dzięki wsparciu finansowemu kanclerza wielkiego koronnego oraz biskupa krakowskiego, Jakuba Zadzika. Autorstwo projektu pałacu pozostaje sprawą dyskusyjną, z imionami takimi jak Tomasz Poncino, Giovanni Trevano lub Constantino Tencalla, wymienianymi jako potencjalni architekci. Wnętrza budowli zdobiły malowidła, w które zaangażowany był warsztat Tomasza Dolabelli. Plafony przedstawiały różnorodne sceny, w tym sąd nad braćmi polskimi oraz rokowania pokojowe związane z konfliktami zewnętrznymi, w które był zaangażowany fundator.
Otoczenie pałacu charakteryzowało się murem obronnym, który zawierał strzelnice kluczowe oraz puntone. Wzniesione cztery wieże były pokryte blachą, a w 1667 roku biskup Andrzej Trzebicki zadecydował o wymianie pokrycia dachu na dachówkę, która zastąpiła wcześniejsze gonty. W pierwszej połowie XVIII wieku do istniejącej bryły pałacu dobudowano dwie oficyny, prawdopodobnie wedle projektu Kacpra Bażanki.
W 1806 roku pałac przeszedł w ręce państwowe, przekazany przez cesarza Austrii, Franciszka II, na cele nowo powstałej diecezji kieleckiej. W 1816 roku Stanisław Staszic zainicjował w pałacu utworzenie Szkoły Akademiczno-Górniczej. Po Powstaniu Styczniowym, w roku 1863, w wyniku działań rosyjskich zaborców zmieniono wygląd wież, usuwając ich hełmy oraz figury posłów moskiewskiego i szwedzkiego.
W pierwszej połowie XX wieku pałac stał się znaczącym miejscem, pełniącym funkcje sztabu legionowego dowodzonego przez Józefa Piłsudskiego, a także miejscem biura werbunkowego, drukarni oraz lokalnej poczty. Z inicjatywy Adolfa Szyszko-Bohusza, w latach 20. XX wieku, doszło do rekonstrukcji barokowych hełmów wież.
W okresie międzywojennym pałac był siedzibą urzędu wojewódzkiego, a po II wojnie światowej, w latach 1945–1971, mieściła się w nim Wojewódzka Rada Narodowa. Od 1971 roku w pałacu znajduje się Muzeum Narodowe, które przyciąga licznych turystów oraz miłośników historii. W 2005 roku utworzono także Ogród Włoski, który znajduje się z tyłu budynku.
Zespół pałacowy, obejmujący także basztę prochową oraz ogród, został wpisany do rejestru zabytków nieruchomych. Z przodu, główne wejście prezentuje się w arkadach, a nad nim widnieją trzy herby. Od lewej strony znajdują się: Korab, symbol fundatora pałacu bpa Jakuba Zadzika, Orzeł Biały z wazowskim Snopkiem na piersi, który symbolizuje Władysława IV Wazę, oraz trzy korony (Aaron), reprezentujące kapitułę krakowską.
Turystyka
W okolicach Pałacu Biskupów Krakowskich w Kielcach rozciąga się szlak turystyczny, który z pewnością przyciągnie wielu odwiedzających.
W szczególności, czerwony szlak miejski prowadzi przez najciekawsze i najważniejsze zabytki tego urokliwego miasta, oferując różnorodne atrakcje turystyczne.
Warto również zwrócić uwagę na ruiny pałacu rodu Tarłów, które znajdują się w Podzamczu Piekoszowskim, na zachód od Kielc. To miejsce jest znane z tego, że przypomina pałac w Kielcach, co dodaje mu historycznego znaczenia i intrygującej atmosfery.
Przypisy
- a b Rejestr zabytków nieruchomych – województwo świętokrzyskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30.09.2024 r. [dostęp 26.10.2015 r.]
- Kielce - Pałac Biskupów Krakowskich. [dostęp 27.09.2024 r.]
- Pałac Biskupów Krakowskich.... [dostęp 27.09.2024 r.]
- Pałac biskupów. [dostęp 27.09.2024 r.]
- Pałac biskupów krakowskich, ob. Muzeum Narodowe, Kielce - Zabytek.pl [online], zabytek.pl [dostęp 19.02.2020 r.]
- Jerzy Daniel, Kalendarz Świętokrzyski 2005. Wydawnictwo Jedność Kielce 2014 r., s.216.
- Plafon z Władysławem, biskupem Zadzikiem i hetmanem Koniecpolskim.
Pozostałe obiekty w kategorii "Zabytki":
Dworek Laszczyków w Kielcach | Dworek Karscha w Kielcach | Pałac Tomasza Zielińskiego w KielcachOceń: Pałac Biskupów Krakowskich w Kielcach