Leon Rodal

---

Życiorys

Leon Rodal, znany również jako Lejb w jidysz oraz Arie w hebrajskim, to postać, która przed II wojną światową wyróżniała się jako dziennikarz, związany z publikacjami Moment oraz Di Tat. Był również zaangażowany w działalność prawicowo-syjonistycznej partii, znanej jako Syjoniści-Rewizjoniści.

W obliczu wybuchu wojny, Rodal znalazł się w warszawskim getcie, gdzie w 1942 roku przyczynił się do powołania Żydowskiego Związku Wojskowego (ŻZW), obejmując rolę jednego z dowódców tej organizacji. W Związku odpowiadał za departament informacji, który zajmował się przygotowaniem, drukowaniem oraz dystrybucją gazet, biuletynów i plakatów, a także prowadził nasłuch radiowy, co miało kluczowe znaczenie w tamtych czasach.

W trakcie powstania w warszawskim getcie, Leon Rodal aktywnie uczestniczył w walkach, szczególnie na placu Muranowskim, gdzie bronił bazy ŻZW, ulokowanej w budynku przy ul. Muranowskiej 7/9. W trakcie bitwy, razem z dowódcą wojskowym ŻZW Pawłem Frenklem, udało im się przełamać okrążenie, atakując ukraińskie formacje kolaboracyjne z zaskoczenia.

25 kwietnia 1943 roku, po upadku obrony pl. Muranowskiego, Rodal oraz jego oddział, dowodzony przez Frenkla, wydostali się z getta poprzez podkop. Ich następny przystanek to konspiracyjne mieszkanie na ul. Grzybowskiej 11/13, skąd pododdziały ŻZW podejmowały nocne misje, mające na celu ratowanie cywilów uwięzionych w getcie. Leon Rodal dowodził pierwszą z takich akcji, która miała miejsce 5 maja 1943 roku, kiedy to udało mu się wyprowadzić grupę cywilów z getta. Następnego dnia, wyruszył ponownie, aby wyciągnąć pozostałych z niebezpieczeństwa.

Niestety, w drodze powrotnej, oddział Rodala został zaskoczony przez SS i polską policję granatową, co doprowadziło do tragicznej śmierci Leonarda oraz wielu członków jego jednostki. Pośmiertnie, w 2023 roku, Leon Rodal został odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski, co jest hołdem dla jego odwagi i poświęcenia.

Upamiętnienie

W dniu 9 listopada 2017 r. ulica, która wcześniej nosiła imię Edwarda Fondamińskiego, została przemianowana na ulicę Leona Rodala, a zmiana ta dotyczyła obszaru dzielnicy Śródmieście (Nowe Miasto) w Warszawie.

Niestety, w 2018 roku decyzja ta nie została utrzymana. Zarządzenie zastępcze wojewody zostało uchylone przez Wojewódzki Sąd Administracyjny, co spowodowało, że ulica powróciła do swojej wcześniejszej nazwy.

---

Oceń: Leon Rodal

---